سیره تبلیغی امام حسین (ع) - حجت الاسلام دکتر ناصر رفیعی

با توجه به اینکه قرار است در این چند شب ، سیره تبلیغی امام حسین علیه السلام را بررسی کنیم ، بحث امشب خود را اینگونه قرار میدهیم

در قرآن خدا فرموده است که : پیغمبر مردم را به سه طریق به دین دعوت کن : 1.حکمت و برهان 2. موعظه ی نیکو 3. جدال احسن

بحث امشب ما توضیح این سه مطلب است از زبان امام حسین علیه السلام.

برای ورود به هرکاری باید آمادگی لازم برای انجام آن ار را پیدا کرد ، مثلا یک تیم فوتبال قبل از مسابقه کلی تمرین میکند و دیدار تدارکاتی برگزار میکند ، انسان قبل از نماز وضو میگیرد و اینگونه خود را آماده میکند ، حالا برای ورود به عزای امام حسین علیه السلام و ورود به ماه محرم هم باید آمادگی پیدا کرد. امام صادق علیه السلام در فرازی از زیارتی می فرمایند هنگامی که میخواهی به زیارت قبر جدم حسین علیه السلام بروی هفت بار بگو سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله و اکبر. این خود یک نوع آماده شدن برای زیارت است. حالا برای وردو به ماه عزای امام حسین علیه السلام داریم که اول با قلب خود ، خویشتن را آماده ورود به ماه محرم کنیم ، قلب خود را از هرچیز ناپسند خالی کنیم ، دوم با گوشمان ، سوم با چشمانمان و چهارم با رأی و نظر و دیدگاهمان خود را آماده برای عزای سید الشهدا کنیم

بحث این شب های ما شیوه تبلیغی حضرت بود ، عرض شد که امام حسین علیه السلام در روز عاشورا از قبل از روش های مختلفی برای جذب استفاده کرد. حضرت در روز عاشورا قبل از شروع جنگ خطبه ای خواندند که در فراز اول اینگونه آمده : حرفم را گوش دهید و عجله نکنید من شما را موعظه و نصیحت کنم... دیشب به سه روش حکمت ، موعظه حسنه و جدال اشاره کردیم. امشب میخواهیم روشی قرآنی را معرفی کنیم که آن "یاد آوری" نعمت است. هرچقدر نعمت را به یاد مردم بیاوریم ، حس شکر و پرستش در مردم بیشتر میشود. لذا کمتر صفحه ای در قرآن میبینیم که خدا نعمتی را یادآوری نکرده باشد. در سوره رحمن 31 مرتبه نعمات یاد آوری شده ، سوره واقعه و ... یاد آوری نعمت یکی از بهترین روش های جذب مردم به دین است. این روش چهار نکته به همراه دارد نکته اول اینکه منعم در دیدگاه انسان محبوب میشود. نعمت باعث میشود گله انسان کمتر شود و کمتر شکوه کند. یادآوری نعمت در انسان حس تقدیر ایجاد میکند. نکته دوم این است که بعضی نعمت ها ماندگار است و بعضی نعمات تغییر میکنند.نعمتی مثل جوانی نمی ماند و باید انسان قدرش را بداند. نعمت سلامت ... بعضی نعمات از بین خواهند رفت و ...

هر کسی به طریقی هدایت میشود یکی منطق یکی محبت ... روشی که امشب مد نظر ماست ، روش انذار و مژده دادن است ، روش تشویق و تنبیه ، روش ترساندن و شخصیت دادن و جایزه دادن. آدم برای اینکه حرفی را قبول کند هم نیاز به تشویق دارد و هم نیاز به ترسیدن از چیزی دارد زیرا انسان دو بعدی است. مثلا میگوییم اگر در امتحانت موفق شوی فلان جایزه را داری ولی اگر ناموفق باشی فلان تنبیه میشوی. وجود انسان هم دنبال لذت است و هم از رنج بدش می آید. امام حسین علیه السلام هم از این روش ها اسفاده کردند ، گفتند عمر سعد اگر با من به جنگ بپردازی نه دنیا خواهی داشت و نه آخرت. عمر سعد میبینم روزی را که سر تو بالای نیزه است و بچه های کوفه دارند سنگ بارانش میکنند. سه چهارتا انذار دادند حضرت به عمر سعد. یکی فرمودند از قیامت بترس یکی گفتند اگر در قتل من شرکت کنی نه دنیا خواهی داشت و نه آخرت یکی گفت سرت بالای نیزه میرود و دیگر گفتند که امیدوارم خداوند در همان رخت خواب جانت را بگیرد. بعضی را هم تشویق میکردند. مردی هم تیر انداز ماهری بود وقتی میر انداخت درست به هدف برخورد میکرد ، حضرت وی را تشویق میکرد و اورا به بهشت بشارت میدادند که وی از لشکر عمر سعد به لشکر اباعبداله می پیوندد.

در شب های گذشته بحث بر این بود که سیره ائمه و پیغمبر در تبلیغ چه بود. ایشان طریقه شان این بود که مردم را هدایت میکردند و هیچوقت آغازگر جنگ نبودند و در عاشورا ابتدا عکر سعد تیر انداخت. در صفین هرچه به امیر المؤمنین علیه السلام اصرار کردند که جنگ را آغاز کن ایشان نپذیرفتند و گفتند من آغازگر نیستم. امشب میخواهیم روشی را مورد بررسی قرار دهیم که از لحاظ تربیتی بسیار بسیار مورد اهمیت است. برای هدایت افراد بسیار حائز اهمیت است. این روش ، روش تکریم شخصیت است. این روش موجب میشود فرد مقابل بهتر به حرف ما گوش کند. ما انسان ها خودمون رو خیلی دوست داریم. حب الذات که میگویند همین است دیگر. انسان قبل از هر چیزی خودش رو دوست داره. این یک مسئله ظبیعی است. به همین دلیل از تحقیر و سرزنش و ملامت بیذاری میکند و هرچه اورا تکریم کنند خوشش می آید و جذب میشود. حتی انسان حق ندارد خودش را تحقیر کند. روایت داریم سر سفره ای که دعوت نشدی نرو. روایت داریم آدم حق ندارد خودش را خوار کند. انسان هایی که با شخصیت اند سه کار نمیکنند: دنیا پیشش کوچیک است، دو گناه نمیکند ، سه اسیر شهوتش نمیشود. آقایان همسرانتان را با احترام جذب کنید ، پدر و مادرانتان را با احترام جذب کنید.

در این شبها بحث ما سیره تبلیغی امام حسین علیه السلام بود و به بهانه این عنوان مطالبی را تحت این عنوان از قران و احادیث برایتان عرض کردیم. یکی دیگر از روش های تبلیغی که امشب میخواهیم مورد بحث قرار دهیم ، بحث مسئولیت پذیری است. یکی از مهم ترین مسائل زندگی همه ما مسئولیت پذیری است و نقطه مقابل آن مسئولیت گریزی است. تمام مشکلات بشر تحت همین دومین عنوان است. یکی نقطه اوج رشد و دیگری نقطه ضلالت است. اولا خدا هم میگوید خودش مسئول است . میگوید وعده بهشت داده و در برابر آن مسئول است. میگوید در قیامت همه را نگه میدارند و همه را در برابر مسئولیت هایشان می سنجند. توانمندان مسئولیتشان بیشتر است. مسئولیت از دو چیز ناشی میشود: یکی سرمایه : وقتی کسی سرمایه داشت ، مسئولیت می آورد. جوانی ، سلامت و عقل همگی مسئولیت آور هستند. یکی توانمندی که هرچی آدمی توانمندتر باشد مسئولیت اش هم بیشتر میشود. مسئولیت یک رابطه ی طرفینی است. در واقع یک کسی مسئول است و دیگری سوال میکند. مثلا در خانه مرد مسئول است و زن از وی انجام مسئولیت هایش را میخواهد. چهار نوع مسئولیت داریم. یک مسئولیت در برابر خودمون دوم مسئولیت در برابر خدا ، سوم مسئولیت در برابر مردم که مردم شامل پدر مادر همسایه فامیل و جامعه میشود و چهارم مسئولیت در برابر طبیعت. بحث امشب مورد اول است.