هشام کلبی در میان تاریخ‌نگاران اسلامی که به روایتگری تاریخ به ویژه واقعه عاشورا پرداخته‌اند، از اعتبار و جایگاه مهمی برخوردار است.

نقل روایات در تعزیه اباعبدالله الحسین (ع) و واقعه عاشورا از بخش‌های گوناگونی تشکیل شده است و تعزیه‌خوان در فواصل این بخش‌ها به منِ واقعی خود درآمده که به این مسئله در این هنر آئینی نمایشی فاصله‌گذاری می‌گویند.

حرمله بن کاهل اسدی از جمله منفورترین افراد حاضر در کربلا و در سپاه عمر سعد است که بیشترین روایت تاریخی درباره او معطوف به نقشش در شهادت علی‌اصغر(ع) است.

مستند «ما اهل کوفه نیستیم» با روایتی سرراست و ساده با طلبه‌ای جوان از اهالی کوفه همراه می‌شود تا فراهم آوری مقدمات و مایحتاج زائران اربعین را توسط او به تصویر کشد.

حمزه بن عبدالمطلب، عموی پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) ااز چنان جایگاه و منزلتی در تاریخ اسلام برخوردار است که حسین بن علی (ع) در عاشورا از وی یاد کرده و پیشتر حضرت علی (ع) نیز به او احتجاج کرده و امام سجاد (ع) نیز روز شهادت او در جنگ احد را هم‌سنگ با روز سخت عاشورا دانسته‌اند.

سلطان حسن میرزا، حاکم هندوستان بالغ بر 150 سال پیش و در بازگشت از سفر به عتبات عالیات دستور برگزاری مراسم عزاداری اهل بیت (ع) را صادر کرد.

خواننده نغمات و سرودهای عاشورایی با ابزار نارضایتی از اوضاع تولیدات هنری در این عرصه گفت: نبود یک نهاد متولی و متوجه که اقتضائات زمان را بشناسد و متناسب با نیاز مخاطب در این زمینه ذائقه‌سازی کند موجب شده که نگاه به این حوزه مقطعی و مناسبتی و کم اثر باشد.

نامه‌هایی که کوفیان برای دعوت از امام حسین (ع) نوشتند و تعداد آنها بالغ بر 12 هزار می‌شود، از متن واحدی برخوردار نبوده و هر کدام با منظور و مفهوم خاصی از طیف‌های گوناگون مردم به رشته تحریر درآمدند.

در کتاب «إبصارالعین فی أنصارالحسین (ع)» نوشته محمد بن طاهر سماوی، رجز معروف «أَمیری حُسَیْن وَنِعْمَ الْامیر» را از آن «اسلم بن عمر ترکی قزوینی»؛ تنها شهید ایرانی نهضت سیدالشهدا (ع) می‌داند.

از جمله افرادی که در سپاه عمرسعد اقدام به فجایع بیشماری در واقعه عاشورا کرد، خولی بن یزید اصبحی بود که سرآخر به فرمان مختار ابوعبید ثقفی به سزای اعمالش رسید.