در تصویرگری کتاب‌های کودکان و نوجوانان با موضوعات دینی از جمله روایت عاشورا همواره مسئله چالش برانگیز، چهره‌نگاری معصوم (ع) بوده است. این مهم را می‌توان با تمهیداتی مرتفع کرد؛ یا پیکره معصوم (ع) را از پشت سر نشان داد و یا در صورت نشان دادن، وجهی الهی و آسمانی به معصوم (ع) داد.

بسیاری از رویدادهای مشهور تاریخ اسلام به ویژه  در دوران خلافت معاویه و پسرش یزید که منجر به جنگ‌هایی همچون صفین و واقعه عاشورا شد، حاکی از عدم بینش و نگرش درست  مردم دارد تا آنجا که عده‌ای که در جبهه حق بودند، خواسته  و ناخواسته آب در آسیاب دشمن ریختند.

حضرت زینب (س) را القاب زیادی است و از آن جمله عقیله بنی‌هاشم؛ با این حال چون مدیریت و حفاظت از بالغ بر 80 نفر اسرا و بازماندگان واقعه عاشورا را به عهده داشتند، به او لقب «امینه‌الله» را نیز داده‌اند.

حبیب بن مظاهر و حرمله بن کاهل هر دو از قبیله بنی‌اسد هستند اما یکی تا پای جان در کنار امام و مقتدایش می‌ایستد و آن دیگری از جمله دردناکترین فجایع عاشورا را می‌آفریند.

هنگامی که جامعه دچار انحراف شده، روحیه رفاه‌طلبی و دنیازدگی بر آن غلبه و فساد سیاسی و اخلاقی و اجتماعی آن را در محاصره قرار داد، امام سجّاد (ع) توانست از دعا برای بیان بخشی از عقاید خود استفاده کند و بار دیگر تحرکی در جامعه برای توجه به معرفت و عبادت و بندگی خداوند ایجاد کند.

عزاداری سیدالشهدا (ع) و گرامیداشت یاد و خاطره عاشورا همواره در سیره ائمه (ع) مورد تأکید بوده است و حتی پیش از واقعه نیز بر این امر اصرار داشتند با این حال نخستین اقامه عزا و سوگواری بر شهدای دشت کربلا توسط حضرت زینب (س) و حضرت سجاد (ع) بلافاصله بعد از عاشورا روی داد.

اهل بیت (ع) از جمله امام حسین(ع) قبل از آنکه تحت علمی به نام تاریخ قرار گیرند، تحت علم مطالعاتی به نام سیره قرار گرفته و ما باید این مسئله را نیز مورد توجه قرار دهیم که سیره با تاریخ قدری متفاوت است و موضوع تاریخ، انسان و حوادث آن بما هو انسان است، اما موضوع سیره، انسان بما هو معصوم است. 

ابی‌عبدالله (ع) به طور واضح در سه مقطع عاشورا، سپاه عمر سعد را از عمق جان نفرین و لعن می‌کنند.

روایت «تاریخ یعقوبی» از ماجرای کربلا همانند نقل‌های مشهور است و حوادث منتهی به شهادت امام حسین (ع) در آن تفاوت عمده‌ای با آنچه پیشتر ما از ماجرای کربلا می‌دانیم، ندارد.

اگر نبود خواست و اراده مردم و دعوتنامه‌هایی که آنها به امام حسین (ع) نوشتند و آمادگی خود را برای ایجاد یک حکومت دینی و الهی به رهبری ایشان اعلام کردند، حجت بر سیدالشهدا (ع) برای خروج و قیام علیه دستگاه اموی تمام نمی‌شد.