اختصاصی کرب و بلا؛ حجت‌الاسلام و‌المسلمین ناصر نقویان؛ استاد دانشگاه شهیدبهشتی و منبری معروف در برنامه‌ای از سلسله برنامه‌های «عاشورا و امروز ما» به طرح موضوع «عاشورا و تربیت دینی» پرداخت.
او در ابتدا با اشاره به اینکه تاکنون عاشورا از زوایای مختلفی مورد بحث و گفت‌و‌گوی کارشناسی قرار گرفته است، گفت: یکی از مهمترین نظرات نگاه عرفانی به عاشوراست که براین اساس چون امام حسین (ع) به واسطه شهادت در جوار امن الهی سکنی گزیده است، لذا با این دیدگاه حتی نباید در عزای ایشان به عجز و لابه و مویه پرداخت.
وی ادامه داد: از نقطه نظر دیگر شهادت امام حسین (ع) یک عملیات استشهادی بوده است و از آنجا که آن حضرت فضای جامعه معاصر خویش را به شکلی دیدند که در آن ظلم و ستم بیداد می‌کند لذا با حرکت شهادت‌طلبانه خود، کاری کردند که جامعه از خواب گران بیدار شده و به نوعی شوکی بر آن وارد شود تا از این راه، مردم پی به اجرای قوانین ظالمانه‌ای که در حق آنها روا داشته می‌شود، ببرند.
امام حسین (ع) هر انسان آزاده ای را به کمک فرامی‌خواند
حجت‌الاسلام نقویان با اشاره به اینکه نقطه نظرات دیگری نیز در مورد فلسفه قیام اباعبدالله (ع) تاکنون بیان شده است، تصریح کرد: باید به این نکته توجه داشت که تاریخ در نگهداری حادثه‌های رخ داده علیرغم آنکه خشک و خشن است اما به همان اندازه و حتی بیشتر از آن، دقیق و موشکافانه عمل می‌کند و در نتیجه از این منظر، تاریخ را باید دارای دو وجه تاریک و روشن دانست.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: در وجه روشن تاریخ، با این مسئله مواجه هستیم که همه حوادث تاریخی زنده نمایی می‌شوند، یعنی نه تنها پویا و فعال هستند بلکه آنچنان تاریخ آنها را با جزئیات مشخص و مستدل در خود حفظ و حراست می‌کند که با هر بار شنیدن شرح آنها، انگار که در همین نزدیکی ما از نظر مکانی و زمانی اتفاق افتاده‌اند.
وی تأکید کرد: البته نباید از نظر دور داشت که تاریخ در ثبت و ضبط بسیاری از حوادث هوشیاری و توجه بیش از اندازه‌ای دارد؛ یکی در مورد خونین‌ترین و ظالمانه‌ترین آنها و دیگری درباره رحمانی‌ترین و انسانی‌ترین آنها؛ از این منظر هر دو وجه بسیار بزرگ هستند و مانند دانه‌های درشتی از سوراخ‌های غربال تاریخ رد نشده و باقی می‌مانند و در عوض آنهایی که کوچک هستند عبور کرده و به فراموشی سپرده می‌شوند. واقعه کربلا از جمله آن حوادث بزرگ تاریخی است که همچنان اثرات آن در ادوار گوناگون تاریخی حفظ شده و حتی الگویی برای مردمانی قرار گرفته است که در جرگه دین محمدی و مذاهب اسلامی نیستند؛ نمونه بارز آن نلسون ماندلا است که در خاطرت خود می‌نویسد: در مدت 27 سال که زندانی بودم بارها خواستم به زندگی خود خاتمه بدهم اما وقتی یاد مصائب حسین (ع) می‌افتادم، پایداری و مقاومت کردم. پس مشاهده می‌کنید که واقعه عاشورا یک جریان فراملی و فرامذهبی است؛ همچنان که در خود واقعه نیز در سپاه امام حسین (ع) در زمان نبرد، شاهد هستیم که ترکیب یاران ایشان را جمعی با عقاید گوناگون تشکیل می‌دهند و در این جمع عثمانی و مسیحی را نیز می‌توان یافت.
عاشورا الگویی برای همه مردمان است و دین و مذهب خاصی نمی‌شناسد
وی تصریح کرد: اصلاً قیام امام حسین (ع) برای همه ابنای بشر است، همچنانکه وقتی آن حضرت کمک می‌خواهد، نمی‌گوید: هل من مؤمن ینصرنی؛ بلکه از عبارت «هل من ناصر ینصرنی» استفاده می‌کند و در این دعوت، برای کمک و یاری رساندن، هر انسان آزاده‌ای را فرامی‌خواند. اگر بخواهیم یک مفهوم از عاشورا را عصاره‌وار بگیریم باید به این مسئله مهم توجه کنیم که امام حسین (ع) مظهر عزت آمیخته با فضیلت بود و در سیر حرکتی ایشان از مدینه به سمت کوفه، هر لحظه که ایشان به مقتل خود نزدیکتر می‌شود، این مفهوم عزت و فضیلت در کلام، گفتار و رفتار ایشان بیش از پیش به چشم می‌خورد.
نقویان با اشاره به این که نقل است از تاریخ یعقوبی که در جمعی امام حسین (ع) نیز حضور داشت و هر کسی به انتخاب و نقل حدیثی می‌پرداخت و امام حسین (ع) به بیان حدیثی قدسی پرداخت با این مضمون که خداوند کارهای بزرگ را دوست دارد و از کارهای کوچک و حقیر بیزار است، افزود: چنین نگاه بلند و اراده پولادینی است که شخصیتی بزرگی همچون امام حسین (ع) را در مسیر راهی چنین سخت با مصائب گوناگون اما عزتمند قرار می‌دهد تا جایی که با وجود همه سختی‌ها و مرارت‌هایی که متحمل شد اما در حدیثی مشهور می‌فرماید؛ مرگ با عزت بهتر است از زندگی با ذلت. بهتر است از اینکه همه دنیا را بدهند و از من بخواهند که ذلیلانه زندگی کنم.
امام حسین (ع) مرگ با عزت را بر زندگی با ذلت ترجیح داد
این خطیب دینی در ادامه گفت: انتخاب چنین شرایطی برای زندگی یعنی اعلام استقلال که آن هم هزینه‌بر است که ایشان در این راه هزینه آن را نیز پرداخت کردند و با عزمی راسخ به هدف والای خود ادامه دادند تا جایی که وقتی در دقایق اولیه جنگ تعدادی از یاران آن حضرت زیر آماج سهمگین تیرهای رها شده از کمانداران دشمن به شهادت رسیدند، باز این جمله را تکرار کردند که به خدا سوگند دست ذلت بیعت به شما نمی‌دهم و مثل برده‌های ترسو فرار نمی‌کنم و یا جمله معروف دیگری که فرمودند؛ آن ناپاک فرزند ناپاک‌زاده، دو چیز را برای من مخیر کرده است، بین شمشیر و یا پذیرفتن ذلت؛ «هیهات من الذله»
بیعتی که یزید از امام حسین (ع) می‌خواست، ایدئولوژیک بود، نه دموکراتیک
وی با اشاره به اینکه چنین زندگی، مانیفست و خط مشی حسین بن علی (ع) است، گفت: بیعتی که یزید از امام حسین (ع) می‌خواست، بیعتی دموکراتیک نبود، بیعتی ایدئولوژیک بود به این معنی که اگر امام حسین (ع) با او بیعت می کرد، به کارهای ناشایست و ظالمانه‌ای که در حق مردم انجام می‌داد مشروعیت می‌بخشید ولی حسین بن علی (ع) اهل چنین معامله‌ای نبود.
وی با انتقاد از اینکه متأسفانه برخی تنها امام حسین (ع) را برای گریه کردن و رونق محافل عزاداری می‌خواهند گفت: باید سپاسگزار شهید مطهری بود که برای نخستین بار از واژه حماسه برای قیام اباعبدالله الحسین (ع) استفاده کرد و به این واسطه به جامعه معاصر فهماند که شرکت کننده در محفل عزای حسینی، خود نیز نباید در زندگی روزمره نیز زیر پای ظلم برود و حق و حقوق کسی را ضایع نماید، چرا که اساس کار حسین (ع) بر عزتمندی و فضیلت و بزرگواری است.
نقویان اظهار داشت: البته ظلم‌هایی را هم می‌توان جستجو کرد که در مقابل آنها چاره‌ای جز تسلیم نداریم، مثل ظلم پدر در حق زن و فرزند، اما آن زمانی که ظلم فراگیر شد و حق مظلوم تضییع و مستکبران و قدرتمندان حقوق مستضعفین را تضییع چپاول کردند، آن زمان است که منطق حسین (ع) دیگر چنین ظلمی را برنمی‌تابد حتی با این تعبیر که برای اصلاح امت جدم باید قیام کنم، ماهیت قیام او اصلاح امور و زنده نگه داشتن امری به نام امر به معروف و نهی از منکر است؛ هر چند که عده‌ای از علما و اندیشمندان چنین اقدامی را بسی بالاتر از یک حرکت آمرانه و ناهیانه دانسته و از آن تعبیر به جهاد کرده‌اند.
وی با تاکید بر اینکه ایمانی که از روی ترس باشد ارزشی ندارد، گفت: فرد مؤمن باید آزادانه و از روی اختیار و عقل، ایمان به چیزی داشته باشد و امام حسین (ع) با قیام خود خط بطلانی بر روی چنین ایمانی کشید و حتی آزاده بودن را در مقابل اختیار چنین ایمانی ترجیح داد که این خود یکی از مصادیق بارز عزتمندی در زندگی است که باید سرلوحه همه ما قرار گیرد.
این مدرس دانشگاه گفت: درس دیگری که امام حسین (ع) در راستای تربیت دینی به ما می‌دهد که البته آن هم در راستای همین عزتمندی و فضیلت است این است که در سراسر واقعه عاشورا کار غیراخلاقی از ایشان را شاهد نیستیم و حتی در مواجهه نخستین خود با سپاه دشمن، لشکریان را تیمار و از هیچ کوششی برای راحتی آنها دریغ نمی‌کند. این عزتمندی شعاعی بسیار نورانی و وسیع دارد و از بسیار قبل‌تر از واقعه عاشورا چنین سجیه اخلاقی را در رفتار و کردار مردان او نیز می‌توان دید؛ آنجا که مسلم بن عقیل در خانه هانی می‌توانست ابن زیاد را غافلگیر کرده و به قتل برساند که در این صورت ورق به کل برمی‌گشت، اما گفت که یاد حرفی از پیامبر اسلام افتادم که فرمود مؤمن هیچگاه ناجوانمردانه به کسی حمله نمی‌کند.
نقویان در پایان گفت: حالا باید دید که براین اساس تا چه اندازه به حسین (ع) نزدیک هستیم و آیا زندگی ما نیز توأم با عزت و فضیلت براساس مؤلفه‌های رفتاری و گفتاری امام حسین (ع) هست، یا اینکه به جهت عدم رعایت آنها همچنان از این مسیر نورانی منحرف هستیم؟
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
یکی از رسالت‌های «کرب‌وبلا» اطلاع‌رسانی در حوزه امام حسین علیه‌السلام است که در راستای این رسالت، رویدادهای خبری را پوشش می‌دهد و مصاحبه با افراد صاحب نظر را به صورت غیرجانبدارانه در جهت تبیین دیدگاه‌های مختلف منتشر می‌کند. در نتیجه نظر افراد مصاحبه شونده لزوما همان دیدگاه «کرب‌وبلا» نخواهد بود
