به گزارش کرب و بلا، محمدحسین رجبی دوانی؛ پژوهشگر تاریخ اسلام با حضور در برنامه تلویزیونی «رو به راه» ویژه اربعین حسینی، سیر حرکتی امام حسین (ع) از مدینه تا رسیدن ایشان به کربلا را این گونه توضیح داد: امام از مدینه حرکت می‌کنند و بعد به سمت مکه می‌روند، پس از چهار ماه و چهار روز در مکه، قیام را ادامه می‌دهند و حرکت به سوی کوفه دارند که به کربلا ختم می‌شود.

وی ادامه داد: حوادث مربوط به کوفه ناشی از قیام مسلم و موارد قبل و بعد آن بارها و بارها مطرح شده است و استنادات تاریخی نیز وثوق کامل به آن دارند و کمابیش مردم نیز به آن‌ها آگاهی دارند اما متأسفانه اطلاعات ما درباره اربعین حسینی به این شکل و مفصل همچون وقایع مربوط به عاشورا نیست.

رجبی دوانی تصریح کرد: در بررسی دلایل این غفلت در باب اربعین باید گفت که جو و فضای جامعه همیشه در دست غیرشیعه بوده و شیعه همیشه اقلیتی بوده به ویژه در دوران بنی‌امیه که شیعه بودن نیز جرم بود تا آنجا که اسم علی گذاشتن مجازات سنگین داشت و لذا طبیعی است که در چنین جو حاکمی شیعه نمی‌تواند تاریخ را بنگارد و حوادث را ثبت کند.

وی افزود: پس از شهادت امام حسین (ع) و حتی چند روز پس از آن نیز در ارتباط با اسرا و حرکت آن‌ها به کوفه و بعد شام نزد یزید هم مورد توجه مورخان بوده است و حوادث ثبت و ضبط شده است اما  به محض خروج اسرای آل الله از شام و برگشت به مدینه دیگر اطلاعات  به درستی وجود ندارد چرا که از این به بعد دیگر برخوردی با حاکمیت وجود ندارد تا به اصطلاح توجه اصحاب رسانه آن زمان را به سمت خود معطوف سازد.

این پژوهشگر تاریخ اسلام گفت: با این وجود براساس اطلاعاتی که در دست است در روز نخست ماه صفر سال 61 هجری، اسرا وارد شام شده  و این مسئله نیز یقیناً مطرح است که از روز دوازده ماه محرم که اسرا وارد کوفه می‌شوند مدتی را در این شهر در بند و زندانی بوده‌اند و گویا ابن زیاد برای یزد نامه نوشته و به او بشارت می‌دهد که حسین (ع) را کشته است و در ادامه در مورد اسرا نیز کسب تکلیف می‌کند. به هر تقدیر ورود اسرا به شام در اول ماه صفر به ثبت رسیده و از همان روز نخست شاهد ایراد سخنان افشاگرانه حضرت زینب (س) در محافل شامی هستیم که چیزی نمی‌گذرد که به این واسطه جو حاکم بر شام نیز تغییر می کند تا آنجا که یزید از اتفاق پیش‌آمده ابراز ندامت می‌کند و می‌گوید که اگر خود رد کربلا حضور داشت نمی‌گذاشت که کار به اینجا بکشد اما تاریخ گواه است که سخن او کاملاً کذب و دروغ بوده است با این حال اصطلاحاً ورق برمی‌گردد و حتی شرایط به گونه‌ای تغییر می‌کند که یزید و زنان دربار در مجلس عزای حسین (ع) نیز شرکت می‌کنند.

رجبی دوانی تأکید کرد: آن چیزی که موجب می‌شود تا یزید مجبور شود تا هر چه زودتر کاروان اسرا را از شام راهی مدینه کند همین ضدتبلیغات و افشاگری‌هایی است که سریع در شام گسترش می‌یابد و لذا با این فرض حضور بازماندگان عاشورا در کربلا در اربعین شهادت امام حسین (ع) در مسیر شام به مدینه بسیار محتمل است و اهمیت اربعین بیشتر به این خاطر است که اسیران در راه مراجعت سر مبارک امام حسین (ع) را تحویل گرفته و با حضور در کربلا، سر را به پیکر مطهر ملحق می‌کنند.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: البته نقل‌های دیگری نیز داریم مبنی بر اینکه سر مبارک هیچ‌گاه به پیکر مطهر ملحق نشد  و مثلاً در شام  و یا مصر مدفون است و یا در کنار مرقد مطهر علی (ع) در نجف اما نکته صحیح‌تر آن است که این اتفاق افتاده و به دست مبارک امام سجاد (ع) سر حضرت امام حسین (ع) در اربعین ایشان به پیکر مطهر ملحق شده است که این امر ارزش اربعین را دوچندان می‌سازد.

وی درباره دلایل اهمیت اربعین امام حسین (ع) گفت: ما برای حتی رسول اکرم که سرور کائنات هستند نیز اربعین نداریم و این امر تنها خاصه امام حسین (ع) است چرا که این موجود مقدس تحول عظیمی به وجود آورد و درجات رستگاری را در مقابله با حاکمیت ظالم به تمام آزادگان جهان نشان داد.

رجبی دوانی  در پایان خاطرنشان کرد: فضایی این اواخر به وجود آمده است تا اربعین را کم‌اهمیت جلو دهند اما باید گفت که اربعین و به ویژه راهپیمایی اربعین به قدرت بزرگ و نرم شیعه تبدیل شده است چرا که از شیعه جوشش دارد و دل‌های آزادی‌خواه را به خودش جلب کرده لذا موجب هراس شده است و می‌خواهند آن را از جایگاه و اعتباری که دارد که دارد ساقط کنند که البته به لطف خدا شاهد هستیم که هر ساله این جوش و خروش فزونی پیدا می‌کند.