به گزارش کرب و بلا، آیت‌الله شهید سیدمحمد صدر ملقب به شهید صدر ثانی، صاحب آثار گوناگونی در حوزه اسلام‌شناسی و فقه و عقاید و همچنین تاریخ است.
کتاب «اضواء علی ثوره الحسین (ع)» یا پرتوهایی بر انقلاب حسین (ع)، از جمله آثار تألیفی اوست که مهدی سرحدی آن را ترجمه کرده و در بخشی از آن مؤلف گفتار خطبا، واعظان و مداحان اهل بیت(ع) را مورد مداقه قرار داده است و توصیه و تذکراتی در این باب به دوستداران اباعبدالله الحسین(ع) می‌کند.
براساس این کتاب در ادامه به مواردی که هر یک از خطبا، واعظان و مداحان اهل بیت(ع) باید در جریان برگزاری مجالس عزای امام حسین(ع) به آن دقت وافری داشته باشند می‌پردازیم:
مؤلف در این کتاب به مطلع سخنرانی خطیب اشاره کرد و می‌گوید: خطبا شایسته است سخنان خود را با «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز کرده و هیچ عبارت دیگری حتی ذکر حسین (ع) را قبل از بسم‌الله نیاورند که هر سخنی بی بسم‌الله آغاز شود، ابتر است و با گفتن بسم‌الله، سخنران در گفتار خود از شیطان به خدا پناه می‌برد و به رحمت خدای رحمان توفیق خواهد یافت.
همچنین بر ضرورت موعظه و ارشاد مخاطبان تأکید کرده و ادامه می‌دهد که سخنران باید در سخن خود مخاطبان را موعظه و ارشاد کند که این کار در جامعه ما و جوامع دیگر و در تمامی زمان‌ها و مکان‌ها ضرورت دارد و بیان پند و موعظه در سخنرانی، نصیحت را به اهلش می‌رساند تا بیشترین تعداد مخاطبان از آن بهره‌مند شوند. خواه این موعظه‌ها مربوط به وقایع قیام امام حسین (ع) باشد یا نباشد که در آن عبرت‌های بی‌شمار وجود دارد.
سخنران محرم هیچ شخص، مذهب و طایفه خاصی را نباید از خود برنجاند
در وهله سوم، مؤلف سخنران این مجالس را از رنجاندن اشخاص، مذاهب و طوایف خاصی برحذر داشته و پس از آن و در گام چهارم به آنها خاطرنشان می‌سازد که از نسبت دادن رفتار و گفتار ناراست به معصومین (علیهم السلام) بپرهیزند که دادن نسبت کذب به معصومین (ع) از بزرگترین گناهان کبیره است، هرچند که نسبت کذب دادن به افراد عادی هم گناه محسوب می‌شود.
مؤلف در گام پنجم نسبت دادن گفتار و رفتاری به معصومین (ع) تحت عنوان «زبان حال»، چه در شعر یا نثر و چه به زبان فصیح یا عامیانه ممنوع دانسته مگر آنکه مطمئن باشند زبان حال آن بزرگواران در آن لحظه واقعاً همان بوده است.
اما در توصیه ششم به سخنرانان متذکر می‌شود که از ذکر مسائل نظری و تاریخی که ممکن است در ذهن مخاطب، شبهات اعتقادی پدید آورد، اجتناب کنند. شبهه‌هایی که چه بسا سخنران از پاسخ دادن و رفع آنها ناتوان باشد یا اصلاً به آن توجه نکند.
به عنوان هفتمین نکته اینکه سخنران سعی کند آنچه را خدای متعال پوشانده، مخفی نگه دارد و اتفاقاتی را که هنگام نبرد یا کشته شدن افراد رخ داده و ممکن است بیان آن موجب توهین یا خوار شدن کشته شده‌ها شود، به زبان نیاورد و از بیان چیزهایی که موجب کسر شأن مؤمنان حاضر در آن دوره و تمامی مؤمنان به ویژه حضرت سیدالشهدا (ع) و اصحاب و یاران و اهل بیت گرامی ایشان می‌شود، نیز خودداری نماید.
پرهیز از ذکر موضوعات خلاف قانون طبیعت
شهید صدر ثانی در این کتاب و به عنوان هشتمین توصیه به سخنرانان گوشزد می‌کند که از ذکر موضوعاتی که از نظر قانون طبیعت غیرممکن است، خودداری کرده حتی اگر آن مطلب با روایات معتبر نیز ثابت شده باشد چرا که به هر حال شنیدن آن برای ذهن شنونده سنگین است.
به عنوان نهمین توصیه در این کتاب خطاب به سخنرانان و واعظین محرم گفته می‌شود همه توان خود را برای ایجاد انسجام و هماهنگی در سخنرانی‌ها و وحدت رویه در بیان مطالب از منابع و کتب، به کار گیرند و مطالب متناقض و متضاد یا پراکنده و غیرمنسجم بیان نکنند، بلکه موضوعاتی را ذکر کنند که از لحاظ تاریخی به هم نزدیک باشند و از نظر منطقی، منسجم و هماهنگ باشد و سخنرانان باید همه توان خود را در این راه به کار گیرند.
دهمین توصیه این کتاب اینکه سخنران تا جایی که ممکن است، از پرداختن به علل و اسباب حوادث از منظر فلسفی و دلیل‌تراشی برای حوادث خودداری کند و تا زمانی که شخصاً صلاحیت این کار را پیدا نکرده، از بیان علت و سبب وقایع اجتناب نماید و آن را به اهلش واگذارد که خیر دنیا و آخرت در همین است.
اجتناب از تشکیک در مفاهیمی که عرف مردم آن پذیرفته است
اما توصیه یازدهم این کتاب به سخنرانان اینکه ایشان از تشکیک در امور و مفاهیمی که عموم مردم بر صحت یا انکار آن اتفاق نظر دارند اجتناب کنند چرا که هدف سخنران، هدایت و ارشاد مردم به سوی اصول عقاید و عبادات است و بدیهی است که اگر مردم سخنان تردیدآور و شک‌آفرین را از او بشنوند، زبان به انتقاد از وی می‌گشایند و اعتبار او از بین می‌رود و به موعظه و نصیحت او هم گوش نخواهند داد و بدین‌ترتیب، عملاً او را بایکوت و تحریم می‌کنند
و به عنوان توصیه دوازدهم این کتاب سخنران را از نسبت دادن ارتکاب هرگونه فعل حرام، چه اندک و چه بسیار، به معصومین (ع) و حتی غیر معصومین حاضر در واقعه کربلا برحذر می‌دارد.
