کیانوش دالوند، کارگردان انیمیشن ناسور است. ناسور، انیمیشنی در مورد  امام حسین (ع) و واقعه عاشورا است. دالوند کارگردانی انیمیشن رستم و سهراب را  هم در کارنامۀ خود دارد؛ او در مصاحبه‌ای اختصاصی با کرب و بلا، در مورد فیلم خود توضیح داده است.

این انیمیشن  را معرفی کنید و دربارۀ مراحل ساخت آن توضیح دهید.

ناسور یک انیمیشن بلند سینمایی است. مدت زمان فیلم 80 دقیقه است. مراحل تولید آن تاکنون و مرحلۀ past production، شانزده ماه طول کشیده است. تکنیک این کار، تقریبا یک تکنیک high contrast ضد نور است. رنگ آمیزی این کار، با دامنۀ محدود از رنگ‌ها کار شده است.
دوبلۀ این کار، سنگین بود و آقای حمیدرضا آشتیانی‌پور، مدیر دوبلاژ آن بودند. ایشان که خبرۀ این حوزه هستند، طوری صداها را قرار دادند که امکان ندارد مخاطب، آنها را با هم اشتباه کند. افراد بزرگ و متخصصی را برای دوبله استفاده کردند:
آقای بهرام زند دوبلۀ امام حسین (ع) را برعهده داشتند. خود آقای حمیدرضا آشتیانی‌پور در نقش حضرت عباس (ع) بودند. آقای حسین عرفانی دوبلۀ نقش عمر بن سعد و آقای ناصر نظامی دوبلۀ نقش حر را انجام دادند.
صداگذاری و ترکیب صدای این اثر توسط آقای آرش قاسمی و تیم هنرمند ایشان انجام شده است.
موسیقی این کار را آقای سعادتمند ساختند که در زمینۀ دینی، پیشینۀ خوبی دارند.

نحوۀ پرداختن شما به این حادثه در فیلم، چه بوده است؟

این کار دلی بوده است. بچه‌ها عاشقانه در این زمینه کار کرده‌اند. این انیمیشن یک حماسۀ دینی با روایت اسطوره‌ای سینماست. در حماسه، باید از شخصیت دور شویم و حادثه را به تصویر بکشیم؛ ولی در اسطوره، به شخصیت نزدیک‌‌‌‌ می‌‌‌شویم. این دو با هم در تناقض‌اند. ما باید به شخصیت نه بسیار نزدیک، و نه بسیار دور‌‌‌‌ می‌‌‌شدیم. ما در این انیمیشن، به کاراکترهای جانبی کمتر پرداختیم و روی فاجعه و تراژدی اتفاق افتاده تمرکز کردیم؛ به همین دلیل روایتی بین‌المللی دارد.

برای تولید این فیلم، از چه مقاتلی استفاده شده است؟ روند و سیر داستانی این فیلم چگونه است؟

داستان این فیلم از غروب آفتاب تا طلوع است، که به‌صورت روایتگری تاریخی از افرادی است که در واقعۀ کربلا بوده‌اند و داستان و روایت خود را از این واقعه بیان‌‌‌‌ می‌‌‌کنند.

آن پیامی که در این فیلم، پرداخته شده است، انتخاب و انتخابگری است و اینکه هر شخص در زندگی به دوراهی‌هایی‌‌‌‌ می‌رسد که باید انتخاب کند.

منابع تاریخی این کار، اغلب مقتل نفس المهموم شیخ عباس قمی است و گاهی از مقتل لهوف سید بن طاووس نیز استفاده شده است. ما در این فیلم به متون دینی و مقاتل وفادار بودیم و کمتر از متن دور شده‌ایم.
قهرمان این درام، حضرت اباعبدالله (ع) و ابالفضل (ع) هستند.

آیا در مورد نشان دادن چهرۀ بزرگان، مشکل نداشته‌اید؟ چه خط قرمزهایی در این فیلم وجود داشت؟

یکی از مشکلات فیلم‌های حماسی-دینی، نشان دادن تصویر و چهرۀ اولیاست. نشان دادن چهرۀ این افراد، راه رفتن بر لبۀ تیغ است. از آن طرف نشان ندادن چهرۀ این افراد، به شدت به درام آسیب‌‌‌‌ می‌‌‌زند و شخصیت مورد نظر از یک قهرمان، به شخصیتی جانبی تبدیل‌‌‌‌ می‌‌‌شود و قهرمان فیلم، اشخاص دیگری خواهند شد.
ما برای غلبه بر این مشکل، چهرۀ تمام کاراکترها را حذف کردیم. شخصیت‌های داخل فیلم، چهره ندارند و این حذف باعث‌‌‌‌ می‌‌‌شود از نظر روایی و داستانی، به فیلم آسیبی وارد نشود.

این کار، شناخت کاراکترها را برای مخاطب سخت نمی‌کند؟

نه. هر کاراکتر مؤلفه‌های خود را دارد که او را از بقیه متمایز‌‌‌‌ می‌‌‌کند.

آیا مخاطب این انیمیشن، کودکان هستند؟

خیر، این کار را‌‌‌‌ می‌‌‌تواند کودک ببیند و با آن ارتباط برقرار کند. ما در این کار صحنۀ خشن نداریم؛ ولی مبنای کار قشر نوجوان و بزرگسال بوده است. گرافیک خاص و high contrast بودن، همچنین سایه‌ها و شبح‌ها، فشار آسمان و فشار رنگ‌ها بر همدیگر، فضا را حزن‌آلود کرده و درجۀ کار را  از کودک بالاتر آورده است.

ما سعی کردیم طوری فیلم را بسازیم که هرکس آن را‌‌‌‌ می‌بیند، به آن جذب شود و بدون پیش زمینه‌های مذهبی ساخته شده است. در این فیلم به جنبه‌های آزادمردی اباعبدالله پرداخته شده است که در دنیا، همه به آن اذعان داشته‌اند و بزرگانی چون گاندی و... آن را بیان کرده‌اند؛ از این رو این فیلم‌‌‌‌ می‌‌‌تواند در عرصۀ بین‌الملل هم پخش شود و قابلیت عرضۀ جهانی دارد.

این فیلم، چه پیامی از عاشورا را برای مخاطب به تصویر‌‌‌‌ می‌‌‌کشد؟

در این فیلم از اشخاصی روایتگری‌‌‌‌ می‌‌‌شود که در حادثۀ کربلا بوده‌اند. فیلم بدون قضاوت تولید شده و قضاوت را بر عهدۀ مخاطب‌‌‌‌ می‌‌‌گذارد. تم فیلم انتخاب است. هر فردی چند انتخاب دارد. آن پیامی که در این فیلم، پرداخته شده است، انتخاب و انتخابگری است و اینکه هر شخص در زندگی به دوراهی‌هایی‌‌‌‌ می‌رسد که باید انتخاب کند. اینکه آیا اگر در کربلا بود، راه خیر و درست را انتخاب‌‌‌‌ می‌‌‌کرد و به یاری امام‌‌‌‌ می‌شتافت؟ یا او هم مسیر شر را انتخاب‌‌‌‌ می‌‌‌کرد؟

توقیف رستاخیز، ضربۀ بزرگی به سینمای دینی و مذهبی ما بود و باعث شد افراد کمتر به سمت تولید آثار مذهبی بروند.

البته فیلم لایه های دیگری را هم دنبال‌‌‌‌ می‌‌‌کند و پازل‌های مختلفی را ایجاد‌‌‌‌ می‌‌‌کند که این واقعه را توضیح‌‌‌‌ می‌‌‌دهد.

وضعیت ساخت فیلم‌های مذهبی در ایران چگونه است؟ آیا چارچوب‌ها و خط قرمزها، باعث کم شدن فیلم‌های مذهبی نشده است؟

من با خط قرمز‌های وزارت ارشاد کاری ندارم. به‌نظرم ملاحظاتی هست که به دلیل فرهنگ رایج در مردم، باید رعایت شود. هر فردی به‌واسطۀ منابر، کتاب‌ها و منابع مختلف، نقل‌های مختلفی شنیده و ‌تصویرسازی‌های خاص خودش را دارد؛ ولی زمانی که تصویرسازی‌‌‌‌ می‌‌‌کنیم، تصاویر همۀ افراد، یکی و مشترک‌‌‌‌ می‌‌‌شود و این مزایا و معایب خود را دارد.

از این رو باید تغییر در دیدگاه جامعه به آرامی صورت گیرد و به آرامی و با تولیدات متنوع، ولی با رعایت حساسیت های جامعه انجام شود تا به ذهنیت مردم لطمه وارد نشود. الان در جامعۀ مسیحیت به‌راحتی فیلم مصائب مسیح ساخته‌‌‌‌ می‌‌‌شود؛ ولی در سینمای ما به‌دلیل آنکه هنوز ‌فرهنگ‌سازی نشده است، نمی‌توانیم نظیر این فیلم‌های مذهبی را بسازیم.

از طرفی سینمای ایران، یکی از بزرگ‌ترین و بهترین سینماهای جهان است؛ شاید بتوان آن را جزء ده سینمای بزرگ دنیا و یا حتی پنج سینمای بزرگ دنیا دانست؛ یا در برخی حوزه‌ها حتی اول و دوم جهان هستیم. از این رو در حوزۀ انیمیشن، فیلم باید آنقدر قوی باشد تا مورد توجه مردم قرار گیرد و بتواند مطرح شود.

ولی چیزی که شاهد آن هستیم، این است که در ایران بیشتر به تولید و ساخت فیلم توجه ‌‌‌‌ می‌‌‌شود، ولی در اکثر کشورهای جهان، بعد از ساخت فیلم، شروع به سرمایه‌گذاری روی عرضه، تبلیغات و برند سازی‌‌‌‌‌ می‌کنند، که این موجب‌‌‌‌‌ می‌شود بسیاری از فیلم‌های سطح پایین‌تر آنها، بیشتر از فیلم‌های ما موفق باشند.

نظر شما در مورد فیلم رستاخیز و توقیف آن چیست؟

توقیف رستاخیز، ضربۀ بزرگی به سینمای دینی و مذهبی ما بود و باعث شد افراد کمتر به سمت تولید آثار مذهبی بروند.

ناسور به چه معناست و چرا این نام را برای این فیلم در نظر گرفته اید؟

ناسور به معنی زخمی است که التیام پیدا نمی‌کند و اشاره به روایتی است که‌‌‌‌ می‌گوید واقعۀ عاشورا زخمی بر پیشانی اسلام است که آثارش باقی‌‌‌‌ می‌ماند و از بین نمی‌رود.

کدام قسمت از ساخت این فیلم، برای شما تأثیرگذارتر بود؟

لحظه به لحظۀ این کار، برای من تأثیرگذار و خاطره‌انگیز بود. من رستم و سهراب را خیلی دوست داشتم، ولی این کار متفاوت و دوست داشتنی‌تر بود. خصوصیت این فیلم جذب افرادی است که بن مایه‌های دینی ندارند. آنها با این کار ارتباط برقرار‌‌‌‌ می‌کنند و این بزرگ‌ترین تعریف از کار من است.

این حادثه یکی از تراژیک‌ترین وقایع تاریخ است و جای آن دارد که بسیار به آن پرداخته شود.
و پرداختن به آن حسی غریب و خاص را در انسان بیدار می‌کند.

برای مشاهده مصاحبه تهیه کننده «ناسور» آقای محمد حسین قاسمی با سایت کرب وبلا، به اینجا مراجعه کنید.