تبیین و معرفی جناح‌های سیاسی گوناگون در نیمه قرن اول هجری مستلزم شناخت  شهر کوفه و روند تحول ساختار جمعیتی آن، از تأسیس در سال هفده هجری قمری تا دوران حکومت امام علی (ع) است. خاستگاه اجتماعی اعتقادی جریان های سیاسی-مذهبی در این بازه زمانی شکل گرفته‌اند و نقش مهمی در ناآرامی‌های حکومت حضرت علی (ع) و امام حسن (ع) و به حکومت رسیدن بنی امیه و واقعه عاشورا داشته اند.