چرا کوفیان با امام علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بی‌وفایی کرده و پیمان شکستند؟ چه شرایطی بر کوفه حاکم بود که موجب این رفتارها شد؟ آیا کوفیان مردمانی با ویژگی‌های منحصر به فرد بودند؟ آیا آن‌ها منافق بودند؟

شنیده‌ها حکایت از آن دارد که آن‌ها مردمانی بی‌ایمان، بدذات، دورو و دشمن اهل‌بیت (ع) بودند. البته برخی پژوهشگران، آنان را از این امور تبرئه می‌کنند و بر این باورند که شرایطی به ‌وجود آمد که آنان قدرت عمل به پیمان خود را نداشتند و عموم مردم وقتی در موقعیت مشابه قرار می‌گیرند به همین صورت رفتار می‌کنند.

اختلاف نظرها سبب شد تا با تحقیق کتابخانه‌ای در جست‌وجوی شناخت جامعه کوفه در عصر امام حسین (ع) باشیم.

اتفاقات کوفه و حرکت مسلم در آن شهر به صورت شفاف در تاریخ نیامده در این سلسله مقاله به بررسی اتفاقات کوفه می پردازیم در بخش اول تاریخ کوفه در بخش بعدی شرایطی که برای مردم کوفه ایجاد شد و فضای رعب و وحشت موجود و در انتها اینکه حرکت غیرمعقول بوده و یا اینکه کوفیان در جبر شرایط قرار گرفته‌اند بررسی شده است.