در این سلسله مقالات در نظر داشتیم برخی چیزها که افسانه یا خیال عاشورایی نام‌گرفته بود و برخی آن را دست‌آویز خود برای طعنه زدن به روضه‌خوانان و عزاداران حسینی و تهمت زدن به آنان و کوچک شمردن کار آنان باهدف ایجاد تشکیک در ذهن مردم قرار داده بودند، بررسی شود.

در متن زیر در ادامه بخش قبل تتمه این روایات تاریخی را برای بررسی آورده‌ایم و نتیجه‌گیری نقد جعفر مرتضی عاملی را به حماسه حسینی بیان شده است.

در قسمت پیش وجود حضرت لیلا مادر علی اکبر را در کربلا بررسی کردیم و بیان شد که شهید مطهری در حماسه حسینی در باره این واقعه چه بیان کردند و سخنان مورخان و دیگران را هم آوردیم در مقاله زیر به نقل های تاریخ از دیگر اتفاقات پیرامون حضرت لیلا می پردازیم ... 

داستان حضور لیلا مادر علی‌اکبر (ع) بنا بر آنچه به شهید مطهری منسوب است، به اشتباه گسترش‌ یافته است و سبب آن، حس افسانه‌دوستی و خیال‌پردازی بشر است که او را به ساختن چنین داستان‌هایی وا‌ می‌دارد. این مسأله، انگیزه مناسبی برای سخن گفتن از وجود افسانه در داستان عاشوراست.