دوران امامت امام سجاد (ع) از سال 61 تا 94 یا 95 هجری قمری، یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام است. در این دوران، دومین دور درگیری‌ها میان مسلمانان که با به شهادت رسانیدن امام حسین (ع) آغاز شده بود، با تثبیت مروانیان پایان یافت و از آن پس، سنت پیامبر رفته رفته رو به فراموشی می‌رفت....
پژوهش حاضر به بررسی فرجام سر مطهر امام حسین (ع) و سرهای دیگر شهدا و محل دفن آن‌ها، در دو بخش پرداخته است: بخش نخست، به فرجام سر امام (ع) و دیدگاه‌های مربوط به محل دفن آن می‌پردازد و پس از بررسی و بازکاوی اقوال متعدد در این باره، قول الحاق سر به بدن مطهر را بر اقوال دیگر ترجیح می‌دهد. در بخش دوم به نقد و بررسی گزارش‌های مربوط به فرجام سرهای دیگر شهدا پرداخته شده است.
ریشه دوگانگی و تعلل رفتاری «نعمان» با جناب مسلم و کوفیان را می‌توان ناشی از شخصیت و ویژگی‌های فردی، خطوط فکری نعمان، نحوه ارتباطش با خلافت و از سویی شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه اسلامی به ویژه شهر کوفه بعد از مرگ معاویه و خلأ قدرت بعد از او دانست.
فصاحت و بلاغت امیرالمؤمنین علی (ع) زبانزد دوران است و امام حسین (ع) نیز این زبان فصیح را از نیای خویش به ارث برده است؛ شخصیت بزرگواری که در ضدیت با ستم قیام کرد و با قلم شیوای خود به تنویر افکار مردم و بصیرت بخشی به آنان روی آورد. امام حسین (ع) اشعاری دارد که منسوب به ایشان است. درون‌مایه‌های سیاسی، اجتماعی، دینی، زهد و ماند آن محتوای غالب اشعار وی است. از مضامین ارزشمند اشعار امام حسین (ع) حکمت و موضوعات حکمی است؛ ایشان در نظم قصاید حکمی اسلوب سهل، ساده، واقع‌گرا و گاه مخیل بدیع را مطمح نظر قرار داده است تا بدین گونه صدق عاطفه خویش را با زبان شعری فصیح تعبیر نماید.
تاریخ رسمى اسلام، بر پایه گردش ماه استوار است که در اصطلاح تاریخ هجرى قمرى نامیده شده و رویدادهاى تاریخى، برنامه‌هاى عبادى، قراردادهاى حقوقى و... با این تاریخ محاسبه می‌شود.
نوشته حاضر، این هدف را تعقیب می‌کند که زاد روز حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و شهادت آن سرور را از دیدگاه محاسبات شمسى بکاود. تاریخ شهادت امام حسین (ع) طبق ماه‌هاى شمسى، از دو راه قابل بررسى است: 1. از راه زیج، 2. با روش ریاضى و بدون مراجعه به جدول زیج؛ یعنى از طریق محاسبه از آغاز مبدأ سال اول هجرى تا روز عاشورا. در نتیجه می‌توان چنین اظهارنظر کرد که روز عاشوراى سال شصت و یکم هجرى، برابر با روز دوشنبه بیستم مهرماه سال پنجاه و نه شمسى بوده است.
با یک نگاه اجمالى به نوحه‌ها و مراثی که پیرامون واقعه کربلا سروده شده، می‌توان دریافت که بخش قابل توجهى از آن‌ها درباره آب و تشنگى است. بنابر این ما در این مقاله مختصر می‌کوشیم با استفاده از این منابع، مسئله آب و تشنگى حسین (ع) و یارانش را مورد بررسى قرار دهیم. قبل از ورود به متنِ مقاله، توجه به این نکته ضرورى است که ما با استناد به منابع، می‌توانیم ممانعت از رسیدن آب به خیمه‌هاى امام حسین (ع) را و نه تشنگى مفرط ایشان و یارانش را نفى کنیم و این حکایت از هنر نظامى امام حسین (ع) در جهت آرامش خاطر یاران و خانواده‌اش و نیز ارتقا ی روحیه آن‌ها در برابر دشمن دارد.
عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب از شخصیت‌های مشهور تاریخ اسلام و از اصحاب نزدیک امامان نخستین شیعه است. او رسول خدا (ع) را درک کرده و از آن حضرت نیز روایاتی نقل نموده است. عبدالله نزد مورخان شیعه و سنی از جایگاه والایی برخوردار است و از او با احترام یاد کرده‌اند. روایات فراوانی از او نقل شده است. با اینکه او از اصحاب خاص و نزدیک امام حسین (ع) و از چهره‌های برجسته هاشمی بود، ولی در قیام کربلا حضور نداشت. درباره علت حضور نداشتن او در قیام کربلا دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد که در نوشته حاضر، بررسی می‌شود.
واقعه عاشورا از جنبه‌های مختلفی بررسی و مطالعه شده و با این حال زوایای مبهمی از آن دغدغه پژوهشگران این عرصه است. از جمله این جنبه‌ها واکاوی هدف و فلسفه قیام حسینی است و رد یا اثبات آرای مطرح در این مسئله نیازمند فهم چگونگی این رویداد مهم خواهد بود. بخشی از این چگونگی به شناخت تجهیزات به کار رفته در این رخداد خونبار مربوط می‌شود و دستیابی به کمّیت و کیفیت جنگ‌افزارهای موجود در اردوی حسینی می‌تواند شاهدی بر مقصد و مقصود جنگاوران باشد.
رمزگشایی از هدف یا اهداف سیدالشهدا (ع) در برپایی قیام عاشورا، در پنجاه سال اخیر و به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، رونق فراوان یافته است و بسیاری از محققان به واکاوی چیستی و چرایی آن واقعه عظیم پرداخته‌اند. از بررسی نظریه‌های مختلف شیعی درباره قیام سیدالشهدا (ع) برمی‌آید که دو نظریه حکومت‌خواهی و شهادت‌طلبی، از دیگر نظریه‌ها فراگیرتر است.
سلیمان بن صرد خزاعی از بزرگان و رهبران شیعه عراق و از اصحاب و یاران نزدیک امامان نخستین شیعه است که در بیشتر حوادث سیاسی، به ویژه جنگ‌های دوران امام علی (ع) و امام حسن (ع) در کنار امامان حضور داشته و سابقه درخشانی از خود به جای گذاشته است. وی با اینکه طلایه‌دار نهضت دعوت از امام حسین (ع) برای آمدن به عراق است، اما خود در حادثه عاشورا غایب بوده است. درباره علت غیبت او در حادثه عاشورا همواره دیدگاه‌ها و احتمال‌هایی مطرح بوده است که در این نوشتار به نقد و بررسی آن‌ها پرداخته می‌شود.
پیام های خود را از این طریق برای ما ارسال نمایید.
×
