خدمت امام کاظم (ع)رسیدم و عرض کردم:
«همسر من و همسر ابن مارد برای شرکت در مجالس عزا از خانه خارج میشوند و من آن دو را نهی میکنم؛ اما همسرم در پاسخ میگوید: اگر رفتن ما حرام است، بگو تا نرویم و اگر حرام نیست، پس چرا ما را منع میکنی؟! بنابراین اگر کسی از ما چشم از این جهان فروبندد، دیگر کسی در مجلس عزای ما شرکت نمیکند»
امام هفتم(ع)در پاسخ فرمود:
«تو درباره حقوق اجتماعی از من سؤال کردی. پدرم [امام صادق (ع )] همواره مادر و همسرشان را (به خانههای مردم مدینه جهت شرکت در عزای آنها) میفرستادند تا حقوق ایشان را ادا کنند...»
اگر در این روایت کوتاه اندکی تأمل کنیم و با هم آن را بررسی کنیم، متوجه مفاهیم بلند و قابل تأملی در کلام امام (ع)خواهیم شد. از آن جمله، اینکه:
1. شرکت در مجالس دیگران از حقوق اجتماعی است؛ از این رو به منظور ادای حق و دِین باید در مراسم عزای دیگران شرکت کنیم که این رفت و آ مدها و تسلیت گفتنها نوعی حق محسوب میشود.
2. میبایست در مراسم عزاداری دیگران شرکت کنیم تا دیگران در مراسم ما شرکت کنند و این در زمره آداب مکتب اهلبیت (ع)است.
3. ادای این حق اجتماعی، برنامهای مستمر بوده است؛ زیرا که امام کاظم (ع)فرمود: «پدرم امام صادق (ع)همواره مادر و همسرشان را (به خانههای مردم مدینه جهت شرکت در عزای آنها) میفرستادند.»
4. باید دقت کنیم که امام صادق (ع)نمیفرمود تا خادمهایشان برود و در فلان مجلس عزا شرکت کند؛ بلکه مادرشان را با آن مقام عالی به مجالس عزای اهل مدینه میفرستادند. این بیانگر اهمیت مطلب و نشان دهنده وجود حق و حقوق اجتماعی است و این آداب بایستی در میان مردم مراعات شود.
حال اگر در میان مردم، چنین حق و حقوقی وجود داشته باشد که ائمه (ع)به ادای آنها تشویق میکردهاند، درباره مراسم عزاداری اهلبیت (ع)چه حقوقی بر گردن ماست؟ ما که بر آنیم حقوق اهلبیت (ع)را ادا کنیم، چگونه باید رفتار کنیم؟