ارزش و فضیلت زیارت حضرت اباعبدالله (ع) در هیچ گفتار و نوشتاری نخواهد گنجید؛ روایات و احادیث نیز تنها به بیان آثار و پاداش آن پرداختهاند و زیارت حضرت را برابر با حج و عمره معرفی نموده و سرانجام فراتر رفته و پاداش آن را از همه عبادات نیز برتر دانستهاند:
- زیارت کربلا یعنی آمرزش و چشم پوشی الهی از خطاهای بندگان درمانده و پشیمان خود
- زیارت امام حسین (ع)، سبب پاسخگویی خداوند است به خواستههای درونی شیفتگان دلسوخته حضرتش (ع).
- هر مالی که درراه زیارت آن حضرت خرج شود، از قلم نخواهد افتاد و هر درهم، هزار بلکه هزاران درهم برای او نوشته خواهد شد.
- زائر هرگاه به آن مزار نورانی برسد، چهار هزار فرشته به پیشواز اومیآیند و هنگام وداع با حضرت، او را بدرقه خواهند کرد.
- پیامبران و اولیای خدا دعاگوی زائران مزارش خواهند بود.
- پروردگار عالم پیش از آنکه به اهل معرفت نظر رحمت کند، به زائران حرم حسینی عنایت می کند، بهگونهای که توجه حقتعالی در قیامت به ایشان موجب رشک و حسرت همه خواهد شد... .
- آن چه بدان اشاره شد، نَمی است از اقیانوس ژرف و پهناور و شاخه گلی از بوستان فضیلت دیدار پیشوای شهیدان و زادهی پاک امیر مؤمنان (ع).
در ادامه به بخشی از احادیث یاد شده اشاره میشود:
معاویه بن وهب بجلی گوید: «خدمت حضرت صادق (ع) رسیدم، حضرت مشغول نماز بودند؛ پس از پایان نماز شنیدم که در نیایشهای خود به خداوند چنین عرض میکنند: ای خداوندی که ما را گرامی داشتی و دانش رسالت را به ما عنایت فرمودی و ما را وارث پیامبران گردانیده و (ادیان) گذشتگان را بهوسیلۀ ما به پایان رساندی! ما را وصی پیامبر(ص) و دارندهی علوم گذشته و آینده قرار دادی و دلهای مردم را معطوف ما گرداندی!
آنگاه فرمودند: (بار خدایا!) مرا و برادران مرا و زائران مزار پدرم حسین (ع) را بیامرز! کسانی که اموال خود را در این مسیر خرج کرده و به شوق گرامی داشتن ما، با امید پاداش تو جهت خشنودی پیامبرت و به منظور برپا کردن شعائر (مکتب شیعه) و برای فروزان کردن شعلۀ خشم و نفرت در دل دشمنان (ما) از سرزمین خود دل کنده و به زیارت حسین (ع) شتافتند؛ (پروردگارا!) به ایشان پاداشی نیکو عطا فرمای و عهدهدار حفظ و سرپرستی خانوادهی ایشان باش! کسانی که سرزنش دشمنان، ایشان را از این امر باز نداشت. پس به چهرههایی که در آفتاب (راه) دگرگون گردید و صورتهایی که بر مزار حضرت سیدالشهدا (ع) نهاده شد، ترحّم بنمای! بر دیدگان اشکبار، دلهای غمگسار و دلسوختگانی که در مصائب ما بیتابی نمودند، باران رحمت ببار؛ بار خدایا! ایشان را به تو میسپارم تا روزی که از حوض کوثر سیرابشان فرمایی.
و همچنان دعا میکردند تا اینکه سر از سجده برداشتند؛ عرض کردم: اگر در حق کفار هم اینگونه دعا میکردید، گمان میکردم که آتش دوزخ به آنان نخواهد رسید! به خدا سوگند آرزو کردم که به جای حج، به زیارت حضرت حسین بن علی (ع) شرفیاب شده بودم.
حضرت فرمودند: ای معاویه! تو به (معرفت) امام حسین (ع) بسیار نزدیک شدی! پس روا نیست که زیارت آن حضرت (ع) را ترک گویی.
عرض کردم: فدایت شوم! از فضیلت آن بیخبر بودم.
آنچه میان علما مشهور شده، این است که زیارت حسینی، از جمله سنّتهایی است که بسیار به آن سفارش شده است
فرمودند: ای معاویه! آسمانیان ـ فرشتگان و اولیاء خدا ـ بیش از زمینیان بر زائران حسینی دعا میکنند؛ پس به زیارت او بشتاب که اگر از روی ترس و سرزنش دشمنان ترک زیارت کردی، آنچنان حسرت خواهی خورد که آرزو میکردی ایکاش تا پایان زندگیام در کربلا میماندم و همانجا بدرود حیات میگفتم! چه از این بهتر که رسول خدا (ص)، علی و فاطمه (س) و دیگر ائمه هداه (ع) دعاگوی زوارند؛ آیا نمیخواهی از کسانی باشی که در قیامت ملائکهی الهی خوش آمد گوی تو باشند؟! آیا دوست نداری از بندگانی باشی که در قیامت آلودگی گناه دفتر اعمالشان را سیاه نکرده باشد؟ و مایل نیستی که پیامبر خدا (ص) دست در دست تو نهد و به تو خوشامد آمد گوید؟»[1]
برخی از احادیث که در این باب آمده است، زیارت کربلای حسینی را لازم و واجب دانسته و کسی را که از زیارت حضرتش خودداری نماید، عاق پیامبر و ائمه معصومین (ع) معرفی نموده است:
در کامل الزیارات است که هر کس تا پایان عمر از زیارت امام حسین (ع) خودداری نماید و گمان کند که از دوستان و شیعیان ماست، بیهوده گمان برد و اگر به بهشت هم برود، میهمان دوستان و خاندان خود خواهد بود.[2]
از امام صادق (ع) پرسیدند: «اگر کسی زیارت امام حسین (ع) را ترک گوید، جزایش چیست؟ فرمودند: از دوزخیان است!»[3]
و نیز آن حضرت از ابان بن تغلب پرسیدند: «چند وقت است به زیارت امام حسین (ع) نرفتهای؟ عرض کرد: مدت زیادی است. حضرت فرمودند: سبحانالله العظیم! تو از بزرگان شیعیان ما هستی و زیارت حسین (ع) را ترک نمودهای!»[4]
در کامل الزیارات نیز آمده است که بر ثروتمندان هر سال دو بار و بر تنگدستان سالی یکبار لازم است به زیارت حضرت اباعبدالله (ع) شرفیاب گردند.[5] از بیان این احادیث پیداست که لزوم زیارت آن حضرت هیچ معارضی ندارد؛ ولی آنچه میان علما مشهور شده، این است که زیارت حسینی، از جمله سنّتهایی است که بسیار به آن سفارش شده است. علامهی مجلسی نیز در «تحفه » مینویسد که یکبار زیارت کردن در طول عمر واجب است؛ اما آنچه موافق بااحتیاط است آن است که در زیارات ائمه معصومین (ع) و رسولالله (ص) نخستین بار، قصد سنّت نکند بلکه قصد قربت داشته باشد.
و همچنین از روایات چنین برمیآید که کسانی که در همسایگی کربلا میباشند، مانند اهل بغداد، حله و نجف اشرف اگر خطری ایشان را تهدید نمیکند، بهتر است هر ماه یکبار به زیارت حضرت سیدالشهدا (ع) مشرف شوند. ولی اگر خطری متوجه آنهاست، سالی یکبار برایشان لازم است.
کسانی که در نقاطی دور از کربلای معلی زندگی میکنند، یا کسانی که در حدّ متوسط مالی میباشند، هر چهار سال یکبار به زیارت بروند. ثروتمندان و بازرگانان نیز هر سه سال یک مرتبه زیارت بر ایشان لازم است.