در این مقاله می‌خوانید:
صله رحم (ارتباط با خویشاوندان)
یکی از ارزشها، راستی و راستگویی است و دروغ یکی از ضد ارزشها و مانع تکامل روح انسانی است، چنانکه امام (ع) رهنمود داد:
«راستگویی عزت است و دروغگویی عجز و ناتوانی. راز، امانت است و همسایگی خویشاوندی، یاری و کمک، صداقت و پاکدلی است و کار و عمل، تجربه و اخلاق نیک، عبادت است و سکوت، زینت و آرایش و طمع و آزمندی فقر و گدایی است و بخشش، بی نیازی و مدارا کردن، نشانه عقل است.»[1]
امام حسین (ع) در یکی از سخنرانی های اخلاقی خود، برخی از ارزشهای اخلاقی را به ارزیابی گذاشت تا مردم زندگی فردی و اجتماعی خود را تنظیم کنند.
امام حسین (ع) فرمود:
«ای مردم! با ارزشهای والای اخلاقی زندگی کنید و برای به دست آوردن سرمایه های سعادت شتاب کنید، کار خوبی را که برای آن شتاب نکردید به حساب نیاورید، ستایش را با کمک کردن به دیگران بدست آورید.
با کوتاهی کردن سرزنش ها را به جان نخرید. اگر نیکی به کسی روا داشتید و آن شخص قدردانی نمی کند نگران نباشید، زیرا خداوند او را مجازات خواهد کرد و خدا بهترین پاداش دهنده و بهترین هدیه دهنده است.
بدانید حاجت ها و نیازهای مردم به سوی شما، نعمت های پروردگارند برای شما، پس نعمت ها را از دست ندهید که دچار عذاب الهی شوید.
بدانید همانا نیکی ها ستایش به همراه دارد و پاداش الهی را فراهم خواهد کرد، اگر نیکی ها را به شکل انسانی میدیدید، آنقدر زیباروی بود که بینندگان را خوشحال میساخت.
و اگر زشتی ها را به درستی مشاهده میکردید آن را بسیار زشت روی و بد قیافه میدیدید که دل ها از آن نفرت داشته و چشم ها فرو بسته میشد تا آن را ننگرد.
ای مردم! کسی که انفاق و بخشش کند بزرگوار است و کسی که بخل ورزد پست است و همانا بخشنده ترین مردم کسی است که به انسانی کمک کند که به او امیدی نداشته باشد؛ و با گذشت ترین انسانها کسی است که به هنگام قدرت عفو کند.
و موفق ترین انسانها در روابط خویشاوندی کسی است که با آنان که از او بریدند ارتباط برقرار سازد که ریشه ها پس از بریده شدن شاخه، دوباره جوانه میزند.
هر کس در نیکی کردن به برادران خود شتاب کند فردا نتیجه آن را خواهد دید و کسی که برای خدا به برادر خود کمک کند خدا او را به هنگام نیازمندی پاداش میدهد و بیش از آنچه به دیگران کمک کرده بلاها را از او دور میسازد.
و کسی که اندوه دل مؤمنی را برطرف سازد، خدا اندوه و مشکلات دنیا و آخرت او را برطرف خواهد ساخت.
و کسی که با مردم خوشرفتار باشد، خدا نسبت به او خوشرفتار است و خدا نیکوکاران را دوست میدارد.»[2]
یکی از ارزشهای اخلاقی، در زندگی اجتماعی، بر طرف کردن نیاز نیازمندان و مشکلات مومنین است.
امام حسین (ع) فرمود:
من از پدرم امیرالمؤمنین (ع) شنیدم که از رسول خدا (ص) نقل می کرد که پیامبر (ص) فرمود:
«کسی که برای برطرف کردن نیاز برادر مسلمان خود تلاش کند گویا خدا را نه هزار سال عبادت کرده است که روزها را روزه دار وشب ها را به شب زنده داری گذرانده باشد.»[3]
مدارا کردن و با مردم و با مهربانی و نرمی برخورد داشتن، یکی از ارزشهای اخلاقی در روابط اجتماعی است که بسیاری از مشکلات رفتاری را برطرف می سازد. هم روان و اعصاب انسان از آرامش مطلوبی برخوردار میسازد و هم دیگران از اخلاق خوش ما بهره مند خواهند شد.
امام حسین (ع) فرمود:
«کسی که در مشکلات سرگردان شده، نداند چه باید بکند و راه چاره ای ندارد، کلید حل مشکلات او، نرمی و مهربانی و مدارا کردن با مردم است.»[4]
صله رحم (ارتباط با خویشاوندان)
اگر زندگی باید به گونه ای اجتماعی و در سایه وحدت و همکاری تداوم یابد تا به تکامل و رستگاری برسیم، چه بهتر که در زندگی اجتماعی به خویشاوندان و اقوام خود توجه داشته و با آنان ارتباط داشته باشیم که ره آوردهای فراوانی خواهد داشت.
امام حسین (ع) فرمود:
«کسی که دوست دارد، عمراو طولانی گردد و روزی او فراوان شود، پس با خویشاوندان خود ارتباط داشته باشد.»[5]
