به گزارش کرب‌و‌بلا، نشست تخصصی «امام حسین علیه‌السلام و معنای زندگی» در کانون فرهنگی زیتون با حضور محمدرضا بیات، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دین دانشگاه تهران و سیدجواد میری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگ و جمعی از علاقه‌مندان به امام حسین (ع) برگزار شد.
بیات در این نشست با بیان این‌که می‌توانیم از مسأله عاشورا و جنبه‌های آن برای معنا بخشیدن به زندگی بهره بجوییم، گفت: بحث بر سر چگونگی این کار است. پدران و مادران ما با توجه به باورها و شناخت‌هایی که از قبل داشتند از ثواب حرف می‌زدند، اما برای جامعه جوان نسل امروز این موضوع به تنهایی نمی‌تواند قانع‌کننده باشد. اگرچه قطعا ثواب هم دارد اما در دنیای پیچیده کنونی به واسطه مشکلات روانی و بیرونی، نیاز به الگوهایی قابل هضم و تحمل دارند که به ایستادگی آن‌ها در برابر این چالش‌ها کمک کنند.
وی ادامه داد: بنابراین باید الگوهایی ارائه شوند که مردم از طریق برقراری ارتباط با این الگوها، احساس کنند می‌توانند در برابر وقایع دشوار، محکم باشند در عین حال که زندگی برایشان معنادار است.
عضو هیئت علمی گروه فلسفه دین دانشگاه تهران، با اشاره به ضرورت تعریف معنا در زندگی امروزی و نسبت آن با پیام عاشورا، گفت: پرسش فلسفی این است که آیا واقعه عاشورا یا امام حسین (ع) قابلیت آن را دارد که برای معنادار شدن زندگی افراد، آن‌ها را به این زندگی توصیه کنیم؟ به نظرم بله. برای «معنا» سه کارکرد تعریف می‌شود؛ هدف، کارکرد و ارزش. بنابراین رفتار و سخنان ایشان در هر سه این حوزه‌ها به قدری دارای قابلیت است که می‌تواند به دیگران توصیه شود. البته باید بدانیم که نوع نگاه و تفسیر ما از واقعه عاشورا در این مسأله مؤثر است.
باید از مفهوم امام حسین (ع) آشنایی‌زدایی شود
در ادامه این نشست میری با بیان این‌که نخست باید ببینیم وقتی در مورد امام حسین (ع) و پیام ایشان صحبت می‌کنیم در مورد چه کسی و از چه چیزی سخن می‌گوییم، توضیح داد: در مفهوم امام حسین (ع) بخصوص در جامعه ما مواردی چنان مفروض و غیر قابل تغییر در نظر گرفته شده است که جای اندیشیدن به بسیاری از مسائل پیرامونی را سلب می‌کند.
وی با تاکید بر این‌که در پرداختن به واقعه عاشورا و مسأله امام حسین (ع)، باید بی‌پرده و صریح صحبت کنیم، اظهار کرد: در فرهنگ و جامعه ما، تا چه اندازه امکان اندیشیدن و باز تعریف امام حسین (ع) وجود دارد؟ شاید بسیاری بگویند بدیهی است که در مورد امام حسین (ع) می‌اندیشیم و سخن می‌گوییم اما در جامعه ما بخصوص جامعه شیعی، امکان این‌که بتوانیم از امام حسین (ع) و عاشورا تعریفی آشنازدایانه داشته باشیم، کمتر فراهم است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگ ادامه داد: اباعبدالله‌الحسین (ع) صرفا متعلق به عاشورا نیست و در جامعه انسانی متولد شده و زندگی کرده است، حیاتی داشته، کارهایی انجام داده و در واقعه عاشورا به عنوان یک انسان نقش‌آفرینی کرده است و باید امام حسین (ع) را با نگاهی آزاد و انتقادی از این منظر نیز نگریست.
وی با اشاره به این پرسش که آیا یک ایرانی شیعه در دنیای مدرن امروز می‌تواند امام حسین (ع) و نهضت عاشورا را به شکل موضوعی که متعلق ذهنش است نگاه کند؟ افزود: اگر پاسخ بله است، در مورد چگونگی این کار باید گفت که می‌بایست با نگاهی انتقادی به روایت‌ها، پیام‌ها، نگرش، رفتارها و برساخت‌های این موضوع نگاه کرد.
میری بیان کرد: می‌بایست ضمن آشنایی‌زدایی از مفهوم امام حسین (ع) و واقعه عاشورا در ذهن، این مفاهیم بر مبنای تفکری انتقادی نگریسته شود. در جامعه ما اغلب این تفکر جایگاه مناسبی نداشته است و اگرچه در گوشه و کنار متفکرانی بوده‌اند اما این تفکر در مشی و زیست ما نبوده است. مادامی که این نگاه تفکری نباشد نمی‌توان زندگی حسینی و زندگی انسانی داشت.
زندگی امام حسین