حسین (ع) خطبه می‌خواند هنوز امید داشت که این قوم عنود راهنمایی شوند تا لحظه آخر عمرش هم امید داشت که هدایت شوند...

...راوى گوید: لشکر عنید عمر نحس پلید سوار شدند، پس حضرت دستور دادند تا، بُریر بن خُضَیْر، اَشْقیا را موعظه نماید و آن مؤمن ناصح در مقابل آن گروه طالح شرط موعظه و نصیحت را به جا آورد ولى آن‌ها گوش به نصایح او ندادند و ایشان را متذکّر ساخت ولى نفعى نبردند؛ پس خود آن حضرت به نفس نفیس مقدّس بر شتر خویش و به قولى بر اسب خود سوار گردید و از ایشان بخواست که ساکت شوند، پس ساکت شدند. آنگاه امام (ع) حمد و ثناى الهى نمود و ذکر خدا به آنچه که ذات مقدّس حق را سزاوار است به جا آورد و بر ملائکه و انبیا و مُرسلین، درود فرستاد و در گفتار و طلاقت لسان شرط بلاغت بیان را به ‌‌نهایت رسانید سپس این کلمات را فرمود: اى مردم! زیان و سختى بر شما باد! هر آینه آن هنگام که سرگردان و حیرانید از ما طلب فریادرسى کردید (شاید مراد آن حضرت طغیان معاویه لَعَنَهُ اللّهُ باشد در زمان خلافت على (ع)که اهل کوفه مبتلا به طغیان و فساد او بودند و محتمل است که زمان کفر و جاهلیّت باشد که در تیه ضلالت همه خلق، حیران بودند و به شمشیر على (ع)به شاهراه هدایت رسیدند). پس ما مرکب‌هاى خود را راندیم و با شتاب به سویتان آمدیم از براى آنکه به فریادتان برسیم (یعنى از مذلّت کفر یا از قید طغیان معاویه، شما را خلاص نماییم) ولى شما بر روى ما شمشیر کشیدید.

متن عربى:

وَحَشَشْتُمْ عَلَیْنا نارا إِقْتَدَحْنا‌ها عَلى عَدُوِّنا وَعَدُوِّکُمْ.

فَاءَصْبَحْتُمْ اءُلَبّاً لاِعْدائِکُمْ عَلى اءَوْلِیائِکُمْ بِغَیْرِ عَدْلٍ اءَفْشَوْهُ فیکُمُ وَلا اءَمَلٍ اءَصْبَحَ لَکُمْ فیهِمْ.

 همانا خود به سوى فتنه شتافتید مانند مگسى که پرواز کند و از هر کرانه بر فساد گرد آمدید و همدیگر را خواندید مانند پروانه که بر آتش فرو ریزد.

مَهْلا - لَکُمُ الْوَیْلاتُ تَرَکْتُمُونا وَالسَّیْفُ مِشیَمٌ وَالْجَاءْشُ طامِنُ وَالرَّاءْى لَمّا یَسْتَحْصِفُ، وَلکِنْ اءَسْرَعْتُم إِلَیْ‌ها کَطَیْرَهِ الذُّبابِ، وَتَداعَیْتُمْ إِلَیْ‌ها کَتَهافَتِ الْفَراشِ.

فَسُحْقا لَکُمْ یا عَبیدَ الاْمَّهِ، وَشِذاذَ الاْحْزابِ، وَنَبَذَهَ الْکِتابِ، ومُحَرِّفى الْکَلِمَ، وَعَصَبَهَ الاّْثامِ، وَنَفَثَهَ الشَّیْطانِ، وَمُطْفِىَ السُّنَنِ.

اءَهؤُلاءِ تَعْضُدُونَ، وَعَنّا تَتَخاذَلُونَ؟!

 

اءَجَلْ وَاللّهِ غَدْرٌ فیکُمُ قَدیمٌ.

وَشَجَتْ إِلَیْهِ اءُصُولُکُمْ.

وَتَاءَزَّرَتْ عَلَیْهِ فُرُوعُکُمْ.

 

ترجمه:

شمشیری از خود ما در دست شما بود که از آن علیه خودمان استفاده کردید و آتشی را شعله‌ور نمودید که ما خود بر سوزانیدن دشمنان خود و دشمنان شما، افروخته بودیم. اى مردم! شما جمع شده‌اید براى یارى و نصرت آنانکه دشمن شمایند (بنى اُمیه) و بر ضرر و هلاکت آن کسانى که فى الحقیقه دوستان و خیر خواهان شما بودند (اهل بیت علیهم السلام) همراه شدید، با آنکه بنى امیه هیچ عدل و دادى در میان شما واقع نساختند و هیچ گونه آرزوى شما را بر نیاوردند؛ آرام باشید و پا از گلیم خود بیرون نگذارید. چندین واى بر شما باد! ما را فرو گذاشتید و یارى ما را ترک نمودید در حالتى که هنوز شمشیر‌ها از غلاف بیرون نیامده و دل‌ها آرام است و رأى‌ها بر شعله ور شدن اثر جنگ استوار نگردیده بود. همانا خود به سوى فتنه شتافتید مانند مگسى که پرواز کند و از هر کرانه بر فساد گرد آمدید و همدیگر را خواندید مانند پروانه که بر آتش فرو ریزد. خدایتان از رحمت دور کناد، اى نا‌آزاد مردان این امّت و بى نام و ننگان طوائف (یا باقیماندگان جنگ احزاب) و بى اعتنایان به کتاب خدا و تحریف‌کنندگان کلمات حق و خویشاوندان گناه و ریزشهاى آب دهان شیطان و خاموش کنندگان چراغ‌هاى سنت و هدایت؛ آیا این جماعت بنى امیه را مددکارید و از نصرت چون ما اهل بیت دورى مى‌جویید؟ همانا کار شما همین است. به خدا سوگند که غَدْر و مَکْر شما قدیمى است و بیخ درخت وجودتان بر غَدارى بسته شده و بر مَکارى شاخه برآورده است؛

 

متن عربى:

فَکُنْتُمْ اءَخْبَثَ شَجَرٍ شَجا لِلنّاظِرِ وَاءُکْلَهٌ لِلْغاصِبِ.

اءَلا وَإِنَّ الدَّعِیَّ ابْنَ الَّدعِی قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ: بَیْنَ السِّلَّهِ وَالذِّلَهِ.

اختیار ذلت و خوارى از سجیه ما بسیار دور است نه آن را خدا و رسولش بر ما مى پسندد و نه مؤمنان پاک دین و نه آن دامن‌ها که از لوث دنائت پاکیزه است.

وَهَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّهُ.

یَاءْبَى اللّهُ لَنا ذلِکَ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَحُجُورٌ طابَتْ وَطَهُرَتْ وَاءُنُوفٌ حِمِیَّهٌ وَنُفُوسٌ اءَبِیَّهٌ: مِنْ اءَنْ تُؤْثِرَ طاعَهَ اللِّئامِ عَلى مَصارِعِ الْکِرامِ.

اءَلا وَإِنّى زاحِفٌ بِهذِهِ الاْسْرَهِ مَعَ قِلَّهِ الْعَدَدِ وَخَذْلَهِ النّاصِرِ.

ثُمَّ اءَوْصَلَ کَلامَهُ (ع)بِاءَبْیاتِ فَرْوَهَ بْنِ مُسَیْکِ الْمُرادى:

 فَإِنْ نَهْزِمْ فَهَزّامُونَ قِدْما

وَإِنْ نُغْلَبْ فَغَیْرُ مُغَلِّبینا

وَما إِنْ طِبُّنا جُبْنٌ وَلکِنْ

مَنایانا وَدَوْلَه آخَرینا

 

 

ترجمه:

همانا آن درخت پلیدى را مانید که چون باغبان و و آن کس که آن را پرورش داده، از آن تناول کند گلویش را سخت فرو گیرد و اگر ستمکار از آن غاصبانه خورد بر ایشان گوارا شود. اینک عبید اللّه زنا‌زاده فرزند زنا‌زاده پا استوار نموده که من یکى از دو مطلب را اختیار نمایم: یکى کشته شدن و دیگرى ذلیل او بودن؛ اختیار ذلّت و خوارى از سجیّه ما بسیار دور است، نه آن را خدا و رسولش بر ما مى پسندد و نه مؤمنان پاک دین و نه آن دامن‌ها که از لوث دنائت پاکیزه است و نه صاحبان همّت عالیه و نه آن نفوس که دریغ دارند و ترجیح نمى دهند فرمانبردارى نانجیبان را بر آنکه چون جوانمردان بزرگ همّت در میدان جنگ به مردانگى کشته گردند. آگاه باشید که من با این عشیره خویش با وجود یاران کم، براى جنگ با شما آماده‌ام؛ پس آن سرور مردان روزگار و فرزند حیدر کرّار وصل نمود کلام خود را به ابیات فروه بن مسیک مرادى: ((فَاِنْ نَهْزِمْ...))؛ یعنى هرگاه ما را غلبه و نصرت نصیب گردد و دشمن را شکست دهیم که شیوه ما از قدیم ظفر یافتن بر خصم بوده و اگر مغلوب و مقتول شویم، شکست خوردن از جانب ما نخواهد بود؛ زیرا عادت ما بر جُبْن و بد دلى نیست بلکه مرگ ما رسیده و نوبه ظفر یافتن به مقتضاى گردش روزگار، دشمنان ما را بوده است وشیوه روزگار بر آن است که اگر شتر مرگ سینه خویش را از در خانه مردمانى بلند نمود و از آنجا جابرخاست ناچار بر در خانه دیگرى خواهد نشست و زانو بر زمین خواهد زد. بزرگان قوم من از دست شما دچار مرگ نشدند، چنانکه در قرنهاى دیرین نیز مردمدچار مرگ گردیده‌اند.

امام حسین (ع) پس از خواندن این اشعار، فرمود: به خدا سوگند! پس از این فتنه که انگیزید و خون مرا به ناحق بریزید، کامران نخواهید بود الا به اندازه آن مقدار که کسى بر اسب نشیند، که دور زمانه بر شما دگرگون شود.

متن عربى:

إِذا مَا الْمَوْتُ رَفَّعَ عَنْ اءُناسٍ

کَلاکِلَهُ اءَناخَ بِآخِرینا

فَاءَفْنى ذلِکُمْ سَرَواتِ قَوْمى

کَما اءَفْنى الْقُرُون الاْوَّلینا

فَلَوْ خِلْدَ الْمُلُوکُ إِذا خُلِدْنا

وَلَوْ بَقِیَ الْکِرامُ إِذاً بَقینا

فَقُلْ لِلشّامِتینَ بِنا: اءَفیقُوا

سَیَلْقىَ الشّامِتُونَ کَما لَقینا

ثُمَّ قالَ:

اءَیْمُ وَاللّهِ لا تَلْبَثُونَ بَعْدَ‌ها إِلاّ کَرَیْثِ ما یُرْکَبُ الْفَرَسُ حَتّى یَدُورَ بِکُمْ دَوْرَ الرَّحى وَتَقْلَقَ بِکُمْ قَلَقَ الْمِحْوَرِ، عَهْدٌ عَهْدَهُ إِلَیَّ اءَبی عَنْ جَدّی، فَاءَجْمَعُوا اءَمْرَکُمْ وَشُرَکاءَکُمْ، ثُمَّ لا یَکُنْ اءَمْرُکُمْ عَلَیْکُمْ غُمَّهٌ، ثُمَّ اقْضُو إِلَیَّ وَلا تُنْظِرُونَ.

إِنّى تَوَکَّلْتُ عَلَى اللّهِ رَبّى وَرَبِّکُمْ، ما مِنْ دابَّهٍ إِلاّ هُوَ آخِذٌ بِناصِیَت‌ها، إِنَّ رَبّى عَلى صِراطٍ مُسْتَقیمٍ.

اءَللّهُمَّ احْبِسْ عَنْهُمْ قَطَرَ السَّماءِ، وَابْعَثْ عَلَیْهِمْ

ترجمه:

. اگر پایندگى در دنیا پادشاهان را میسّر بودى، البتّه ما نیز پایدار بودیم و چنانکه اگر بقاء مردمان کریم را ممکن باشد، ما نیز در دنیا باقى بودیم؛ پس به شماتت کنندگان بگو که از مستى غرور به خود آیند و از شماتت ما خود دارى نمایند؛ زیرا مرگى که ما را در بر گرفته، آن‌ها را نیز در بر خواهد گرفت. امام حسین (ع) پس از خواندن این اشعار، فرمود: به خدا سوگند! پس از این فتنه که انگیزید و خون مرا به ناحق بریزید، کامران نخواهید بود الاّ به اندازه آن مقدار که کسى بر اسب نشیند، که دور زمانه بر شما دگرگون شود و روزگار مانند سنگ آسیا، شما را به گردش آورد و چنان در اضطراب افکند که در سرگردانى مانند چرخى باشید که گرد محور خود بگردد و اینکه خبر دادم، عهد و پیمان پدر بزرگوارم امیرمؤمنان (ع) است که از جدّم رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله فراگرفته بود خطابات حضرت نوح (ع) را که به قوم خود مى گفته، آن گروه را به‌‌ همان کلمات مخاطب فرمود که اکنون شما آراى خود را مصمّم باشید و شُرکاى خود را که از براى خداى تعالى قرار داده‌اید، فراهم آورید. پس از این، بدى و شئامت کارتان بر خودتان مخفى نخواهد ماند.

سپس حکم خویش بر من جارى نمایید و مرا چنانکه نمى خواهید مهلت دهید، ندهید که من توکل بر خدایى نموده‌ام که پروردگار من و شماست و هیچ چرنده اى نیست مگر اینکه زمام امرش در دست پروردگار است. خداوندا، باران رحمت را از ایشان بازگیر و سال‌هاى

متن عربى:

سِنینَ کَسِنَیْ یُوسُفَ.

وَسَلِّطْ عَلَیْهِمْ غُلامَ ثَقیفٍ یَسُومُهُمْ کَاءْسا مُصْبَرَهً.

فَإِنَّهُمْ کَذَّبُونا وَخَذَلُونا.

وَاءَنْتَ رَبُّنا عَلَیْکَ تَوَکَّلْنا وَإِلَیْکَ اءَنَبْنا وَإِلَیْکَ الْمَصیرُ.

ثُمَّ نَزَلَ (ع) وَدَعا بِفَرَسِ رَسُولِ اللّهِصلّى اللّه علیه و آله اءَلْمُرْتَجِزِ، فَرَکِبَهُ وَعَبّى اءَصْحابَهُ لِلْقِتالِ.

فَرُوِیَ عَنِ الْباقِرِ علیه السّلام: ((اءَنَّهُمْ کانُوا خَمْسَهً وَاءَرْبَعینَ فارِسا وَمِاءَهِ راجِلٍ)). وَرُوِیَ غَیْرُ ذلِکَ.

جوان بنى ثقیفى را بر آن‌ها مسلط کن که شرب ناگوار مرگ را به آن‌ها بچشاند؛ زیرا این مردم به ما دورغ گفتند و ترک یارى ما نمودند.

قالَ الرّاوى: فَتَقَدَّمَ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ وَرَمى نَحْوَ عَسْکَرِ الْحُسَیْنِ (ع) بِسَهْمٍ وَقالَ:

اشْهَدُوا لى عِنْدَ الاَْمیرِ: اءَنّى اءَوَّلُ مَنْ رَمى، وَاءَقْبَلَتِ السِّهامُ مِنَ الْقَوْمِ کَاءَنَّهَا الْقَطْرُ.

فَقالَ (ع) لاَِصْحابِهِ: ((قُومُوا رَحِمَکُمُ اللّهُ إِلَى الْمَوْتِ، إِلَى الْمَوْتِ الَّذى لا بُدَّ مِنْهُ، فَإِنَّ هذِهِ السِّهامُ رَسُلُ الْقَوْمِ إِلَیْکُمْ)).

ترجمه:

قحط و خشکسالى را مانند سالهاى خشکسالى عصر حضرت یوسف (ع) بر این مردم بگمار و جوان بنى ثقیفى را بر آن‌ها مسلط کن (مراد ((مُختار)) یا ((حَجاج)) است) که شرب ناگوار مرگ را به آن‌ها بچشاند؛ زیرا این مردم به ما دورغ گفتند و ترک یارى ما نمودند و تویى پروردگار ما و بر تو توکل کردیم و به تو رو آورده‌ایم و بازگشت هر بنده اى به سوى تو خواهد بود. امام حسین (ع) پس اداى این کلمات از مرکب پیاده شد و اسب خاص رسول اللّه (ص) را که مسمّى به ((مرتجز)) بود طلب فرمود و بر آن اسب سوار شد و به قصد جدال وعزم قتال قلیل، لشکر خود را بیاراست و از حضرت امام محمد باقر (ع) منقول است که اصحاب آن جناب، چهل و پنج نفر سواره بودند و یک صد نفر پیاده و بجز این خبر، روایات دیگر هم وارد است. راوى گوید: عمر سعد لَعَنَهُ اللّهِ عَلَیْهِ در پیشاپیش لشکر بى دین آمده و تیرى به جانب اصحاب فرزند خَیْرُ الْمُرسلین،‌‌ رها کرد و به اهل کوفه خطاب نمود که شما در نزد ابن زیاد، گواهى دهید که اوّل کسى که تیرانداخت به سوى حسین، من بودم. در آن هنگام تیر‌ها از آن ناکسان، مانند قطرات باران به سوى لشکر امام حسین (ع) باریدن گرفت. حضرت امام (ع) به یاران خود فرمود: خدا شما را رحمت کناد، برخیزید به سوى مرگى که چاره اى از آن نیست؛ زیرا این تیر‌ها پیام آوران این گروه بى دین است به سوى شما.

پس نائره قتال مشتعل گردید و ساعتى از روز با هم در آویختند

متن عربى:

فَاقْتَتَلُوا ساعَهً مِنَ النَّهارِ حَمْلَهً وَ حَمْلَهً، حَتّى قُتِلَ مِنْ اءَصْحابِ الْحُسَیْنِ (ع) جَماعَهٌ.

قالَ: فَعِنْدَ‌ها ضَرَبَ الْحُسَیْنُ (ع) یَدَهُ عَلى لِحْیَتِهِ وَجَعَلَ یَقُولُ: ((إِشْتَدَّ غَضَبُ اللّهِ عَلَى الْیَهُودِ إِذْ جَعَلُوا لَهُ وَلَدا، وَاشْتَدَّ غَضَبُهُ عَلَى النَّصارى إِذْ جَعَلُوهُ ثالِثَ ثَلاثَهٍ، وَاشْتَدَّ غَضَبُهُ عَلَى الْمَجُوسِ إِذْ عَبَدُوا الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دُونَهُ، وَاشْتَدَّ غَضَبُهُ عَلى قَوْمٍ اتَّفَقَتْ کَلِمَتُهُمْ عَلى قَتْلِ ابْنِ بِنْتِ نَبِیِّهِمْ. اءَما وَاللّهِ لا اءُج یبُهُمْ إِلى شَیْءٍ مِمّا یُریدُونَ حَتّى اءَلْقَى اللّهَ تَعالى وَاءَنَا مُخَضَّبٌ بِدَمى)).

وَرُوِیَ عَنْ مَوْلانَا الصّادِقِ (ع) اءَنَّهُ قالَ: ((سَمِعْتُ اءَبی یَقُولُ: لَمَّا الْتَقَى الْحُسَیْنُ (ع) وَ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ - لَعَنَهُ اللّهُ- وَقامَتِ الْحَرْبُ عَلى ساقٍ، اءَنْزَلَ اللّهُ النَّصْرَ حَتّى تَرَفْرَفَ عَلى رَاءْسِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام، ثُمَّ خُیِّرَ بَیْنَ النَّصْرِ عَلى اءَعْدائِهِ وَبَیْنَ لِقاءِ اللّهِ، فَاخْتارَ لِقاءَ اللّهِ)).

رَوا‌ها اءَبُو طاهِرٍ مُحَمَّدُ بْنُ حُسَیْن التَّرْسى فى کِتابِ ((مَعالِمِ الدّینِ)).

قالَ الرّاوى: ثُمَّ صاحَ الْحُسَیْنُ علیه السّلام:

ترجمه:

و به قتال و جدال مشغول گردیدند و حمله پس از حمله مى نمودند تا آنکه جماعتى از اصحاب سعادت انتساب آن جناب به درجه رفیعه شهادت فائز گشتند. راوى گوید: در آن هنگام امام اَنام (ع) دست برده محاسن شریف را گرفت و فرمود: غضب خدا بر جماعت یهود شدید شد آن هنگام که فرزند از براى خدا قرار دادند که گفتند عُزَیر پسر خداست و شدید گردید غضب خدا بر گروه نصرانیان آن زمان که قائل شدند بر آنکه خدا ((ثالث ثلاثه)) است و همچنین غضب خدا سخت شد بر طائفه مجوسان که آفتاب و ماه را پرستش کردند بدون آنکه خدا را به وحدانیّت پرستش نمایند و غضب الهى شدّت خواهد گرفت برگروهى که قول ایشان متّفق گردیده بر کشتن پسر دختر پیغمبر. اَّگاه باشید که اجابت این مردم نخواهم نمود در آنچه اراده کرده‌اند که با یزید عنید بیعت نمایم تا آنکه خدا را ملاقات نمایم در حالتى که به خون خود آغشته باشم. ابوطاهر محمدبن حسین بُرْسى در کتاب ((معالم الدّین)) روایت نموده که حضرت امام به حق ناطق امام صادق (ع) فرمود که از پدر بزرگوار خود امام باقر شنیدم که فرمود: در آن هنگام که حضرت امام با عمر سعد لعین ملاقات نمود و نائره قتال مشتعل گردید خداى متعال نصرت از آسمان نازل فرمود تا آنکه مانند مرغ بر بالاى سر امام مظلوم (ع) پرباز نمود و آن جناب مخیّر گردید میان آنکه بر لشکر دشمنان، مظفّر و منصور باشد و یا آنکه ملاقات پروردگار نماید و به درجه رفیعه شهادت نائل شود.

متن عربى:

 ((اءَما مِنْ مُغیثٍ یُغیثُنا لِوَجْهِ اللّهِ، اءَما مِنْ ذابٍّ یَذُبُّ عَنْ حَرَمِ رَسُولِ اللّهِ)).

قالَ: فَإِذَا الْحُرُّ بْنُ یَزیدَ الرّیاحى قَدْ اءَقْبَلَ عَلى عُمَرِ بْنِ سَعْدٍ، فَقالَ لَهُ: اءَمُقاتِلٌ اءَنْتَ هذَا الرَّجُلَ؟

فَقالَ: إِیْ وَاللّهِ قِتالاً اءَیْسَرُهُ اءَنْ تَطِیرَ الرُّؤُوسُ وَتَطِیحَ الاَْیْدی.

قالَ: فَمَضَى الْحُرُّ وَوَقَفَ مَوْقِفا مِنْ اءَصْحابِهِ وَاءَخَذَهُ مِثْلُ الاْفْکِلْ.

فَقالَ لَهُ الْمُهاجِرُ بْنُ اءَوْسٍ: وَاللّهِ إِنَّ اءَمْرَکَ لَمُریبٌ، وَلَوْ قیلَ: مَنْ اءَشْجَعُ اءَهْلِ الْکُوفَهِ لَما عَدَوْتُکَ، فَما هذَا الَّذى اءَراهُ مِنْکَ؟

فَقالَ: إِنّى وَاللّهِ اءُخَیِّرُ نَفْسى بَیْنَ الْجَنَّهِ وِالنّارِ، فَوَاللّهِ لا اءَخْتارُ عَلَى الْجَنَّهِ شَیْئا وَلَوْ قُطِّعْتُ وَاءُحْرِقْتُ.

ثُمَّ ضَرَبَ فَرَسَهُ قاصِدا إِلَى الْحُسَیْنِ (ع)وَیَدُهُ عَلى رَاءْسِهِ وَهُوَ یَقُولُ:

اءَللّهُمَّ إِنّى تُبْتُ إِلَیْکَ فَتُبْ عَلَیَّ، فَقَدْ اءَرْعَبْتُ قُلُوبَ اءَوْلِیائِکَ وَاءَوْلادِ بِنْتِ نَبِیِّکَ.

ترجمه:

پس آن حضرت لقاى خدا را اختیار نمود و نصرت آسمان و کمک فرشتگان الهى را نپذیرفت. راوى گوید: پس از آن، امام حسین (ع) در مقابل لشکر کوفیان، فریاد برآورد که آیا فریادرسى هست که از براى رضاى پروردگار به فریاد ما برسد؟ آیا کسى هست که از حرم رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله، شرّ دشمنان را دفع نماید؟ راوى گوید: در این هنگام حُرّ بن یزید ریاحى رو به سوى عمرسعد پلید آورد و فرمود: آیا با این مظلوم جنگ خواهى کرد؟! عمرسعد گفت: به خدا قسم، جنگى خواهم نمود که آسان‌ترین مرحله‌اش این باشد که سر‌ها از بدن‌ها به پرواز در آید و دست‌ها از تن‌ها بیفتد. راوى گفته که حرّ بعد از شنیدن این سخن، به گوشه اى رفت و از یاران خود کناره گرفت و در مکانى دور از آن‌ها بایستاد و بدنش به لرزه در آمد. یکى از مهاجرین اَوْس او را گفت: به خدا قسم کار تو مرا به شک و تردید انداخته، اگر از من بپرسند که شجاع‌ترین مرد اهل کوفه کیست، من از نام تو نمى گذرم؛ پس این چه حالى است که در تو مى بینم؟! حُرّ در جواب او گفت: به خدا که خودرا میان بهشت و جهنّم مى بینم وبه خدا سوگند که هیچ چیز را بربهشت، اختیار نمى کنم اگر چه بدنم را پاره پاره کنند و بسوزانند![1]