موضوعات مقالات
  • ارزیابی اخبار و روایات

    نام و یادکرد حضرت رقیه (س) در آثار و منابع کهن تا پایان قرن هفتم

    محمد رنجبر حسینی

    حضرت رقیه (س) یکی از جلوه‌های احساسی و عاطفی قیام امام حسین (ع) است. از سده‌های اولیه تا پایان قرن هفتم، علما و بزرگان در آثار خود از حضرت رقیه (س) و سرگذشت او یاد کرده‌اند. هدف این تحقیق، بازخوانی آثار دانشمندان تا پایان قرن هفتم برای یافتن مؤیدها و مستندات تاریخی برای تقویت فرضیه وجود حضرت رقیه (س) در روز عاشورا و شهادت او در شهر شام است. 

    • تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۱/۱۵
    • بازدید: ۲۷۳۲
  • بررسی حدیث اصلاح طلبی امام حسین (ع)

    هدف امام حسین از قیام؛ اصلاح در دین یا اصلاح در امت؟

    سید ضیاءالدین علیا نسب، سید رضا مودب

    در این نوشتار حدیث معروف منسوب به امام حسین (ع) «إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ ...» ازاین‌جهت بررسی‌شده که آیا متن آن حاکی از قصد امام حسین (ع) برای اصلاح در دین است یا اصلاح در امت؟ نگارنده به این نتیجه رسیده که این حدیث نه از حیث سندی اعتبار دارد و نه محتوای آن قابل‌پذیرش است و اگر کسی ازلحاظ سندی تساهل کند و آن را بپذیرد، باید بخش پایانی آن را که تأیید خلافت ابوبکر و عمر و عثمان است، نیز بپذیرد و یا آن قسمت را جعلی بداند، لکن در صورت پذیرش نیز اصلاح مطرح‌شده در حدیث اصلاح در امت است نه اصلاح در دین.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۱۲/۱۶
    • بازدید: ۱۰۵۴۶
  • رهیافتی تأویلی به آیه شریفه «وَ فَدَیناهُ بِذِبحٍ عَظیمٍ»

    آیا مراد از «ذبح عظیم» امام حسین (ع) است؟

    سید حسن قاضوی، سید امین قاضوی

    غالب مفسران شیعه و اهل سنت در آیه «وَ فَدَیناهُ بِذِبحٍ عَظیمٍ» گفته‌اند که مراد از «ذبح عظیم»، «کبش» «قوچ» است و در قرآن وصف عظیم در چند مورد بیشتر به کار برده نشده؛ برای خدا «رَبِّکُم عَظیم»، برای قیامت «نَبَأٌ عَظیم»، برای عرش خدا «العَرشِ العَظیم» . سرانجام برای اخلاق پیامبر (ص) «خُلُقٍ عَظیم» به‌کار رفته است. به‌نظر می‌رسد برخی از عالمان و مفسران با چنین پرسشی در ذهن خود مواجه شده‌اند که چگونه قربانی کردن گوسفند، ذبح عظیم است؟ از این‌رو، تأویلات گوناگونی را بر اساس روایات ذکر نموده‌اند. در این پژوهش تلاش شده است به روش تحلیلی ضمن بررسی اصل مسئله، مراد اصلی «ذبح عظیم» تبیین شود که آیا منظور از این قربانی امام حسین (ع) است؟

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۱۱/۲۸
    • بازدید: ۹۰۱۴
  • کتابشناسی

    تحریف‌های ابن تیمیه از واقعه عاشورا

    محمد صحتی سردرودی

    ابن ‌تیمیه در حوزه عاشوراپژوهی حداقل به سه تحریف بزرگ دست زده است:

    1. قیام امام حسین (ع) را شورشی کور خوانده

    2. بنی‌امیه به‌ویژه یزید بن‌ معاویه را از فاجعه عاشورا مبرا پنداشته

    3. کشندگان امام حسین (ع) و یارانش را، نه یزید و شامیان که مردم کوفه و شیعیان انگاشته است.

    در این گفتار با توجه به سه روایت متفاوت از عاشورا (1. روایت بنی‌امیه؛ 2. روایت بنی‌عباس؛ 3. روایت آل‌علی) به نقد و بررسی این تحریفاتی که ابن‌ تیمیه بنیان گذاشته، به تفصیل پرداخته شده است.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۰۸/۲۴
    • بازدید: ۱۴۷۷
  • جنگ‌افزارهای موجود در اردوی حسینی

    تجهیزات جنگی امام حسین (ع) و یارانش در واقعه عاشورا

    مصطفی صادقی

    واقعه عاشورا از جنبه‌های مختلفی بررسی و مطالعه شده و با این حال زوایای مبهمی از آن دغدغه پژوهشگران این عرصه است. از جمله این جنبه‌ها واکاوی هدف و فلسفه قیام حسینی است و رد یا اثبات آرای مطرح در این مسئله نیازمند فهم چگونگی این رویداد مهم خواهد بود. بخشی از این چگونگی به شناخت تجهیزات به کار رفته در این رخداد خونبار مربوط  می‌شود و دستیابی به کمّیت و کیفیت جنگ‌افزارهای موجود در اردوی حسینی می‌تواند شاهدی بر مقصد و مقصود جنگاوران باشد.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۰۸/۰۷
    • بازدید: ۷۲۱۰
  • جاماندگان کرب و بلا

    بررسی علت عدم حضور سلیمان بن صرد در کربلا

    عبدالرضا عرب ابوزیدآبادی

    سلیمان بن صرد خزاعی از بزرگان و رهبران شیعه عراق و از اصحاب و یاران نزدیک امامان نخستین شیعه است که در بیشتر حوادث سیاسی، به ویژه جنگ‌های دوران امام علی (ع) و امام حسن (ع) در کنار امامان حضور داشته و سابقه درخشانی از خود به جای گذاشته است. وی با اینکه طلایه‌دار نهضت دعوت از امام حسین (ع) برای آمدن به عراق است، اما خود در حادثه عاشورا غایب بوده است. درباره علت غیبت او در حادثه عاشورا همواره دیدگاه‌ها و احتمال‌هایی مطرح بوده است که در این نوشتار به نقد و بررسی آن‌ها پرداخته می‌شود.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۰۸/۰۵
    • بازدید: ۱۴۷۵
  • تحلیل پنداره گودال قتلگاه

     نگاهی انتقادی به محل شهادت امام حسین (ع)

    محسن رفعت

    دیری است درباره محل شهادت امام حسین (ع) مقتلی زبانزد میان عوام شده که به گودال یا «گودال قتلگاه» شهرت یافته است. چنان‌چه منابع تاریخی و حدیثی متقدم و معتبر شهادت داده‌اند، شهادت امام حسین (ع) در مکانی غیر از آنچه امروزه در لسان عموم جای گرفته اتفاق افتاده است. بی‌گمان اعتقاد به چنین امری لوازم را به دنبال خواهد داشت و به نظر می‌رسد یکی از این لوازم، بُعد عاطفه است که منابع و مقاتل متأخر آن را به این عصر به ارمغان آورده‌اند. اختلاف تعابیر، وجود لغات غریب در روایات و پرداختن به احادیث ضعیف را می‌توان از جمله عواملی دانست که سبب شده چنین تعبیری وارد حوزه عاشورا شده و به تبع، منشأ اعتقادی بی‌پایه در میان عوام شود.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۰۷/۲۸
    • بازدید: ۷۶۷۱
  • پرسش و پاسخ

    کوفیان در عصر امام حسین (ع)

    سیدحسن فاطمی

    چرا کوفیان با امام علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بی‌وفایی کرده و پیمان شکستند؟ چه شرایطی بر کوفه حاکم بود که موجب این رفتارها شد؟ آیا کوفیان مردمانی با ویژگی‌های منحصر به فرد بودند؟ آیا آن‌ها منافق بودند؟

    شنیده‌ها حکایت از آن دارد که آن‌ها مردمانی بی‌ایمان، بدذات، دورو و دشمن اهل‌بیت (ع) بودند. البته برخی پژوهشگران، آنان را از این امور تبرئه می‌کنند و بر این باورند که شرایطی به ‌وجود آمد که آنان قدرت عمل به پیمان خود را نداشتند و عموم مردم وقتی در موقعیت مشابه قرار می‌گیرند به همین صورت رفتار می‌کنند.

    اختلاف نظرها سبب شد تا با تحقیق کتابخانه‌ای در جست‌وجوی شناخت جامعه کوفه در عصر امام حسین (ع) باشیم.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
    • بازدید: ۲۷۵۱
  • آیا در روز عاشورا اصحاب امام حسین (ع) با حفر چاه امکان دسترسی به آب را نداشتند؟

    در جنگ عاشورا سپاه عمربن‌سعد آب فرات را بر خیمه گاه امام حسین (ع) بستند. دسترسی به آب برای امام حسین (ع) و یارانشان سخت شد. در عاشورا عطش و تشنگی بر امام حسین (ع) و یاران با وفای ایشان غالب گشت. بررسی وقوع این شرایط تشنگی را در ادامه بخوانید.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۴/۱۲/۱۳
    • بازدید: ۹۰۶۳
  • آیا امام حسین (ع) در شب عاشورا بیعت خود را از یارانشان برداشتند؟

    در شب عاشورا، امام حسین (ع) رو به اصحاب کردند و به ایشان فرمودند که بیعت خود را از شما برداشتم، هرکس که می‌خواهد برود؛ سپس رو به یاران خاص خود ازجمله حضرت عباس (ع) نیز کرده و فرموده است شما هم اگر می‌خواهید بروید.

    در ادامه به بررسی صحت این گزارش تاریخی می پردازیم.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۴/۱۲/۰۵
    • بازدید: ۴۹۳۲
فراموشی رمز عبور

ایمیل خود را وارد کنید

×
ارتباط با ما

پیام های خود را از این طریق برای ما ارسال نمایید.

×