موضوعات مقالات
  • بررسی ادعیه

    معرفت‌گرایی امام سجاد (ع) برمبنای تربیت اخلاقی در «صحیفه سجادیه»

    مهدی ایزدی، حسین مهدوی‌منش

    در این مقاله، رویکردهای تربیتی امام سجاد (ع) و کارکرد آن در الگودهی به مربیان و والدین بررسی می‌شود. در بین مباحث مربوط به تربیت، پرداختن به رویکردهای تربیتی جایگاهی ویژه دارد زیرا مراحل فرایند تربیت را فراروی ما قرار می‌دهد. ارائه درکی از رویکرد مبنایی امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه که در آن عوامل زیادی و نقش و ارتباط متقابل دارند، به همراه نحوه عملکرد آن عوامل، موضوعی است که این پژوهش بدان می‌پردازد.

    • تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۲/۱۱
    • بازدید: ۳۳۴۰
  • بررسی ادعیه

    حذف؛ عامل انسجام متنی در برخی ادعیه صحیفه سجادیه

    عسگر مالک، محسن سیفی، علی بشیری

    دستور نظام‌مند یکی از زیرمجموعه‌های زبان‌شناسی نقش‌گرا است که مایکل هلیدی و رقیه حسن این دستور را رشد و توسعه دادند و با هدف کاربردی آن «نظریه دستور زبان نقش‌گرای نظام‌بنیاد» را مطرح نمودند. در این پژوهش عامل انسجام متنی حذف براساس نظریه انسجام مایکل هلیدی، در شش دعای صحیفه سجادیه (2، 21، 25، 37، 50، 52) به صورت تحلیلی، توصیفی و آماری مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که حذف قراین لفظی و معنایی در ساختار متن دارد که از طریق بخش‌ها و عناصر دیگر متن بازیابی می‌شود می‌تواند به عنوان یکی از عوامل انسجام متنی در صحیفه سجادیه لحاظ شود. با توجه به ارتباط نزدیک‌تر امام سجاد (ع) به خداوند متعال و اصل اقتصاد زبانی، امام (ع) زبان خود را موجز و فشرده بیان کرده‌اند تا ارتباط و انتقال پیام و اجابت سریع و در کوتاه‌ترین زمان صورت گیرد.

    • تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۲/۰۴
    • بازدید: ۳۰۳۲
  • بررسی ادعیه

    تصویر‌آفرینی منسجم و یکپارچه در دعای هفتم صحیفه سجادیه

    آزاده عباسی

    تصویرآفرینی، شیوه‌ای بلاغی و هنرمندانه برای بیان مطالب است که در متون گوناگون از آن استفاده می‌شود. علاوه بر قرآن کریم، استفاده از زبان تصویر در سایر متون دینی از جمله صحیفه سجادیه نیز دیده می‌شود. مطالعه دعای هفتم صحیفه سجادیه نشان می‌دهد که در این دعا از شیوه تصویرآفرینی استفاده شده است. سراسر این دعا تصویر فردی را نشان می‌دهد که به واسطه شرایط خود مشغول تضرع به درگاه الهی است. این فرد به صورت شخصی گرفتار و مستاصل؛ پناه‌جویی دردمند؛ بار سنگین سختی‌ها بر دوش و ذلیل و بی‌یاور ترسیم شده است. او از خداوند تمنای گشایش درها و برطرف شدن مصائب را دارد.

    • تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۲/۰۱
    • بازدید: ۲۲۰۶
  • قرآن شناسی

    اهل‌ بیت (ع) در «آیه تطهیر»

    سید معصوم حسینی

    یکی از مهم‌ترین آیات قرآن مجید آیه شریفه تطهیر است که از دیرباز از سوی علمای علم کلام و مفسرین مورد بحث و بررسی قرارگرفته است و هرکس از زاویه دید خود به آن نگریسته و پیرامون آن مطالبی را بیان کرده است. نگارنده در این مقاله به بررسی دلالت آیه تطهیر و شناسایی مصادیق واژه «اهل ‌بیت» در آن پرداخته است. هرچند بسیاری از مفسران و محدثان اهل سنت در ذیل آیه شریفه روایاتی نقل کرده‌اند که موید انحصار مصادیق این آیه در پنج‌تن آل عبا است اما گروهی از آن‌ها در مقام نظریه‌پردازی بعضی از همسران پیامبر (ص) را به‌عنوان مصداق واژه اهل ‌بیت نام می‌برند.

     

    • تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۱/۱۷
    • بازدید: ۳۴۶۰
  • ارزیابی اخبار و روایات

    نام و یادکرد حضرت رقیه (س) در آثار و منابع کهن تا پایان قرن هفتم

    محمد رنجبر حسینی

    حضرت رقیه (س) یکی از جلوه‌های احساسی و عاطفی قیام امام حسین (ع) است. از سده‌های اولیه تا پایان قرن هفتم، علما و بزرگان در آثار خود از حضرت رقیه (س) و سرگذشت او یاد کرده‌اند. هدف این تحقیق، بازخوانی آثار دانشمندان تا پایان قرن هفتم برای یافتن مؤیدها و مستندات تاریخی برای تقویت فرضیه وجود حضرت رقیه (س) در روز عاشورا و شهادت او در شهر شام است. 

    • تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۱/۱۵
    • بازدید: ۲۶۶۸
  • شخصیت‌شناسی

    پژوهشی در چگونگی شهادت حضرت قاسم (ع)

    محمد سالم محسنی

    این پژوهش چگونگی مبارزه و شهادت حضرت قاسم (ع) را در منابع کهن بررسی کرده و به این نتیجه دست یافته که او دومین پسر شهید امام حسن در کربلا است. وی از نظر سنی کوچک بود‌ه و نوجوان توصیف شده است. او در میدان نبرد توسط عمر بن سعد اَزدی به شهادت رسید. درباره آن حضرت برخی گزارش‌های بی‌سند نیز شهرت یافته است مانند این‌که 1- وی درباره مرگ گفت: «احلی من العسل»؛ 2- بدن او زیر سم اسب‌ها پایمال شد؛ 3- امام حسن تعویذی در بازویش بسته بود که توصیه به یاری حسین می‌کرد و سرانجام به عروسی او منتهی شد. این گزارش‌ها در این تحقیق مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با رویکرد تاریخی است.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۱۲/۲۶
    • بازدید: ۳۷۲۱
  • اثبات وجود حضرت رقیه (س) به روایت تاریخ/ 4

    سرگذشت حضرت رقیه (س) در منابع تاریخی

    سید ضیاءالدین علیا نسب، رویا رحیمی قاضی

    با توجه به اینکه نام رقیه در منابع تاریخی بسیار به ندرت ذکر شده، به نظر می‌رسد نام اصلی حضرت، فاطمه بوده باشد؛ زیرا امام حسین (ع) به دلیل علاقه بسیار زیادی که به پدر و مادر خویش داشتند، همه فرزندان پسر خود را علی (علی‌اکبر، علی اوسط، علی‌اصغر) و همه دختران خود را فاطمه نامیدند.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۱۲/۱۹
    • بازدید: ۲۳۴۶
  • به روایت تاریخ

    تحلیل ادوار تفسیری امامان شیعه از رحلت پیامبر اکرم (ص) تا عصر امام باقر (ع)

    سید محسن کاظمی

     رویارویی سنت جهادگونه ائمه اطهار (ع) با بدعت‌های زمان، به شکل‌گیری سلسله‌ای از ادوار تفسیری در تاریخ تفسیر انجامید که از نهضت تفسیری در عصر علوی گرفته تا خفقان تفسیری در عصر حسنین (ع) و احیاگری تفسیری در عصر امام سجاد (ع) و تعمیق و ترویج تفسیر در عصر امام باقر (ع) را شامل می‌شوند.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۱۱/۲۹
    • بازدید: ۳۰۵۵
  • اشارات قرآنی

    تضمین و تلمیح در صحیفه سجادیه

    فاطمه شریف‌زاده یزدی، محمد جنتی‌فر

    یکی از قرینه‌ها، عرضه ادعیه صحیفه سجادیه به قرآن است. براین اساس، این پژوهش در صدد بررسی «درونمایه‌های مشترک قرآن و صحیفه» بوده تا به درستی متن کتاب دست یابد. رابطه قرآن و صحیفه، رابطه محتوایی است. با عرضه صحیفه سجادیه به قرآن کریم، اشارات، تلمیح‌ها، تضمین‌های قرآنی آن حضرت فراوان به چشم می‌خورد و اشتراکات بین آن دو کتاب اعتبار صحیفه را می‌افزاید. 

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۱۱/۱۳
    • بازدید: ۱۳۹۳
  • درآمدی بر گفتمان‌کاوی تاریخی

    مطالعه موردی خطبه حضرت زینب (س) در شام

    محمد نصراوی

    کاربست روش‌های زبان‌شناسی کاربردی در مطالعات تاریخی می‌تواند راه‌گشای بسیاری از مسائل مطرح در این حوزه باشد. این میان، گاه توجه به کنش های زبانی جامعه، شناسایی «بافت» یک رویداد و استخراج گفتمان‌های تولید شده در آن آگاهی های تاریخی نوینی پدید می‌آورد. بر این اساس، در مطالعه پیش رو با کاربست نگاه گفتمانی و بهره‌گیری از روش توصیفی «فرکلاف» و نظریه آوای متعارض «باختین» کوشش می‌کنیم روشی نوین در مطالعات متون تاریخی در قالب واکاوی کنش های گفتاری پایه‌گذاری کنیم. بدین منظور، با کاربست روش پیشنهادی در مطالعه موردی خطبه حضرت زینب (س) در شام، کوشش خواهیم کرد بدانیم پس از واقعه عاشورا، حضرت زینب (س) سعی در پدید آوردن چه گفتمانی داشته‌اند.

    • تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۱۰/۲۲
    • بازدید: ۱۹۵۱
فراموشی رمز عبور

ایمیل خود را وارد کنید

×
ارتباط با ما

پیام های خود را از این طریق برای ما ارسال نمایید.

×